W dniu 10 lutego 2023 roku, węgierski rząd poinformował o udzieleniu azylu politycznego byłemu wiceministrowi sprawiedliwości, Marcinowi Romanowskiemu. Decyzja ta wywołuje gorącą dyskusję o poważnych konsekwencjach prawnych i politycznych, szczególnie w kontekście Europejskiego Nakazu Aresztowania (ENA), który na Romanowskiego wystawiła Polska.
Polityczna gra Wiktor Orban
——————————–
Według węgierskiego prawnika, Tamasa Lattmanna, szczegóły dotyczące formy ochrony udzielonej Romanowskiemu będą znane dopiero, gdy Polska oficjalnie wystąpi o ekstradycję. Lattmann sugeruje, iż decyzja Węgier w sprawie Romanowskiego może być elementem politycznego handlu premiera Viktora Orbana. Azyl dla byłego wiceministra może być próbą wywarcia presji na Polskę, która obejmie prezydencję w Radzie UE w 2025 roku.
Prawna walka
—————-
Realizacja ENA może zostać zblokowana, jeżeli istnieją poważne wątpliwości dotyczące przestrzegania praworządności w kraju składającym wniosek. Procedura LM test, mająca na celu ocenę, czy wydanie podejrzanego nie naruszy jego podstawowych praw, jest przeprowadzana w takich przypadkach. Zdaniem Lattmanna, węgierskie sądy, których niezależność już wcześniej była kwestionowana, mogą orzec, iż sytuacja praworządności w Polsce nie pozwala na ekstradycję.
Polska Oskarża
—————-
Polska Prokuratura Krajowa zarzuca Romanowskiemu m.in. udział w zorganizowanej grupie przestępczej, ustawianie konkursów na dotacje z Funduszu Sprawiedliwości oraz przywłaszczenie środków o wartości ponad 107 milionów złotych.Jako wiceminister sprawiedliwości nadzorujący fundusz w latach 2019-2023, Romanowski miał dopuścić się także manipulacji związanych z rozdzielaniem dotacji.
Wpływ na Relacje Polska-Węgry
——————————-
Azyl dla Romanowskiego może wywołać poważne reperkusje, zarówno w relacjach między Polską a Węgrami, jak i w szerszym kontekście unijnym. Węgry ryzykują utratą poważnej pozycji w Unii Europejskiej, jeżeli decyzja o azylu будет uznana za niedopuszczalną.
Według danych Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w latach 2013-2020 Węgry otrzymały ponad 30 miliardów euro dotacji z Unii Europejskiej. Polska, jako jeden z największych beneficjentów UE, również korzysta z funduszy europejskich. Wpływ azylu na relacje polsko-węgierskie może być katastrofalny dla obu krajów.
Wnioski
———
W wyniku udzielenia azylu politycznego byłemu wiceministrowi sprawiedliwości, Polska i Węgry stają się wobec siebie w pozycji radykalnie antagonistycznej. Konsekwencje tej decyzji będą sięgać daleko poza granice obu krajów, wpływając na całą Unię Europejską. kooperacja i zaufanie między krajami UE są ważniejsze niż kiedykolwiek, a azyl dla Romanowskiego może być punktem zwrotnym w relacjach polsko-węgierskich.
