W czwartek wieczorem, szokująca decyzja rządu Węgier wywołała falę krytyki wobec władz unijnych. Rząd Wiktora Orbana udzielił azylu politycznego Marcinowi Romanowskiemu, posłowi PiS podejrzanemu o 11 przestępstw, w tym udział w zorganizowanej grupie przestępczej i ustawianie konkursów na dotacje z Funduszu Sprawiedliwości.
Decyzja ta jest pierwszym przypadkiem, gdy Węgry udzielają azylu politycznego osobie podejrzanej o przestępstwa kryminalne w Polsce. Radosław Sikorski, szef MSZ, określił tę decyzję jako „akt nieprzyjazny wobec Rzeczpospolitej Polskiej i zasad Unii Europejskiej”. W odpowiedzi, resort MSZ zapowiedział ogłoszenie swoich decyzji w tej sprawie już następnego dnia.
Mec. Bartosz Lewandowski, obrońca posła Romanowskiego, poinformował, iż jego klient zwrócił się o azyl w związku z „politycznie motywowanymi działaniami ze strony służb i Prokuratury Krajowej”. Romanowski, jako były wiceminister sprawiedliwości, nadzorował Fundusz Sprawiedliwości, z którego pieniędzmi miało dokonywać się ustawianie konkursów.
Gergely Gulyas, szef kancelarii Viktora Orbana, potwierdził, iż rząd Węgier udzielił Romanowskiemu azylu politycznego. Co więcej, Prokuratura Krajowa zarzuca Romanowskiemu popełnienie 11 przestępstw, w tym udział w zorganizowanej grupie przestępczej i ustawianie konkursów na dotacje z Funduszu Sprawiedliwości.
Według danych, w latach 2019-2023 Romanowski, jako polityk Solidarnej Polski (a następnie Suwerennej Polski), pełnił funkcję wiceszefa MS, gdzie nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. W tym czasie miało dokonywać się ustawianie konkursów na dotacje z funduszu, co mogło spowodować straty finansowe dla osób trzecich.
Decyzja Węgier jest łamaniem zasad Unii Europejskiej, które zabraniają udzielania azylu politycznego osobom podejrzanym o przestępstwa kryminalne. Taka decyzja może spowodować krytykę ze strony innych państw unijnych oraz działań dyplomatycznych.
Warto dodać, iż azyl polityczny jest formą ochrony udzielanej osobom, które są przedmiotem prześladowań politycznych lub są podejrzane o przestępstwa polityczne. Jednak, w tym przypadku, Romanowski jest podejrzany o przestępstwa kryminalne, co nie pozwala na udzielenie azylu politycznego.
W Polsce, Fundusz Sprawiedliwości ma na celu wsparcie organizacji pozarządowych i innych instytucji, które zajmują się promocją sprawiedliwości i demokracji. Wartość funduszu w 2020 roku wynosiła 1,4 miliarda złotych.
Wobec takiego obrotu sprawy, Polska powinna podjąć kroki dyplomatyczne, aby uregulować tę sytuację i zapobiec podobnym przypadkom w przyszłości.
