Zielony Mur nad Pustynią: jak Chiny po cichu zmieniają krajobraz Afryki i Azji

W dobie zmian klimatycznych, gdy świat dyskutuje o redukcji emisji CO2 i przechodzeniu na odnawialne źródła energii, Chiny prowadzą cichą, ale niezwykle skuteczną rewolucję ekologiczną. Nie chodzi tu o spektakularne projekty kosmiczne czy gigantyczne farmy wiatrowe, ale o walkę z pustynnieniem – problemem, który dotyka zarówno Azję, jak i Afrykę.

Dzięki połączeniu starożytnej mądrości, nowoczesnej technologii i cierpliwości, Chiny stają się globalnym liderem w dziedzinie zalesiania i odbudowy ekosystemów.

Zalesianie Chin: od pustyni do zieleni

Od lat 50. XX wieku Chiny podjęły się monumentalnego zadania walki z pustynnieniem. Według danych FAO (Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa), w latach 1950-2024 Chiny zwiększyły obszar lasów o ponad 50 milionów hektarów. To ekwiwalent powierzchni Hiszpanii! Jednym z największych osiągnięć jest projekt “Zielonego Pasa Takla Makan”, który otacza największą pustynię Chin – Takla Makan. Jak informuje South China Morning Post, Chiny otoczyły tę pustynię pasem zieleni o długości ponad 3000 km, co znacząco ograniczyło rozprzestrzenianie się piasków.

Lei Jiaqiang, ekolog z Xinjiang Institute of Ecology and Geography, podkreśla, iż kluczem do sukcesu jest połączenie tradycyjnych metod, takich jak “siatki piaskowe” (1m×1m słomiane maty stabilizujące piasek), z nowoczesnymi technologiami. Dzięki temu udało się nie tylko zatrzymać pustynnienie, ale także przywrócić życie na terenach, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu uważano za martwe.

Przeczytaj także:

Hangzhou: Jak miasto nad Jeziorem Zachodnim stało się stolicą chińskich innowacji?

Afrykańska Zielona Ściana: chiński wkład

Chiny nie ograniczają się jednak do własnego podwórka. W Afryce, w ramach projektu “Wielkiej Zielonej Ściany”, Chiny pomagają w budowie pasa zieleni o długości 7700 km, od Senegalu po Dżibuti. Jak opisuje Stephen Chen w swoim artykule, Chińczycy wprowadzają tam gatunki roślin odporne na suszę, takie jak tamaryszek, oraz udostępniają lokalnym społecznościom wiedzę na temat rolnictwa pustynnego za pośrednictwem platform takich jak TikTok.

W Etiopii chińskie metody, takie jak “doły w kształcie rybiej łuski”, pomogły odzyskać pastwiska pochłonięte przez inwazyjne krzewy. W Senegalu panele słoneczne wzorowane na chińskich farmach z pustyni Kubuqi zasilają wioski, a w okolicach jeziora Czad powstał pierwszy system “akwaponiki pustynnej”, wykorzystujący słonawą wodę do hodowli ryb i uprawy warzyw.

Dlaczego te działania nie są nagłaśniane?

Mimo imponujących osiągnięć, projekty te rzadko trafiają na pierwsze strony gazet. Dlaczego? Po pierwsze, Chiny preferują “podejście wielbłądzie” – powolne, metodyczne i dostosowane do lokalnych warunków. Nie organizują spektakularnych konferencji prasowych, nie publikują setek stron raportów. Zamiast tego skupiają się na efektach, które często są widoczne dopiero po latach.

Po drugie, w zachodnich mediach dominuje narracja o “chińskim neokolonializmie” i “pułapkach zadłużenia”. Projekty ekologiczne, które nie przynoszą natychmiastowych zysków, są często pomijane lub traktowane jako “greenwashing”. Tymczasem, jak zauważa Chen, podczas gdy Unia Europejska debatuje nad reparacjami klimatycznymi, chińskie zespoły już odbudowują ekosystemy.

Chińskie działania w dziedzinie walki z pustynnieniem to przykład, jak połączenie tradycji, technologii i cierpliwości może przynieść realne zmiany. Choć projekty te nie są nagłaśniane, ich efekty są imponujące – zarówno w Chinach, jak i w Afryce. Być może właśnie dlatego nie trafiają na pierwsze strony gazet: bo prawdziwa zmiana często dzieje się w ciszy, z dala od kamer i politycznych sporów. Jak mawiał Lao Tzu: “Wielkie umiejętności wydają się niezdarne”. A może po prostu – cierpliwe.

Źródła:

1. Stephen Chen, The Green Great Wall: China’s Quiet Ecological Revolution, 2024.
2. South China Morning Post, “Great Wall of Taklamakan: China surrounds its largest desert with giant green belt”, 2023.
3. FAO, Global Forest Resources Assessment, 2024.
4. Xinjiang Institute of Ecology and Geography, Desert Control and Rehabilitation, 2023.
   

   

   Leszek B. Ślazyk

   e-mail: [email protected]

   © www.chiny24.com