Przedawnienie długu nie oznacza jego końca

Wielu Polaków żyje w przekonaniu, iż przedawnienie długu równoznaczne jest z jego całkowitym umorzeniem. Tymczasem, jak pokazuje rzeczywistość i obowiązujące przepisy prawa cywilnego, nic bardziej mylnego. Przedawnienie nie usuwa długu, a jedynie przekształca jego formę prawną. Dla dłużnika oznacza to często dalsze kłopoty — nie tylko prawne, ale i finansowe.

Dług po przedawnieniu: co naprawdę się zmienia?

Zgodnie z nowelizacją Kodeksu cywilnego obowiązującą od lipca 2018 r., podstawowy termin przedawnienia dla większości roszczeń wynosi 6 lat. W przypadku roszczeń związanych z działalnością gospodarczą oraz świadczeń okresowych (np. kredyty, pożyczki, czynsze), termin ten jest krótszy — wynosi 3 lata.

Ale to nie oznacza, iż po tym czasie wierzyciel nie może już nic zrobić. Wręcz przeciwnie — wielu z nich wykorzystuje mechanizmy prawne, które przerywają bieg przedawnienia, np. poprzez:

• złożenie pozwu do sądu,
• rozpoczęcie mediacji,
• zawarcie ugody,
• wszczęcie postępowania egzekucyjnego przed upływem terminu.

Jeśli chociaż jedna z tych czynności zostanie podjęta przed końcem terminu przedawnienia, dług nie przedawnia się — a co za tym idzie, może być przez cały czas dochodzony, również przez komornika.

Przedawnienie nie oznacza wymazania długu z rejestrów

To bardzo istotny aspekt, który często jest pomijany. choćby jeżeli wierzyciel nie podejmie działań w terminie, a roszczenie ulegnie przedawnieniu, dług nie znika z baz danych. przez cały czas może widnieć w takich rejestrach jak BIG InfoMonitor, KRD czy ERIF, co skutecznie obniża wiarygodność kredytową dłużnika.

Konsekwencje są poważne:

• odmowa przyznania kredytu lub pożyczki,
• trudności z podpisaniem umowy leasingu lub wynajmu,
• problemy z zakupem na raty,
• komplikacje przy zawieraniu umów z operatorami telefonicznymi lub dostawcami internetu.

Długi Polaków: statystyki mówią same za siebie

Z danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor wynika, iż na koniec 2024 roku z problemami zadłużenia borykało się ponad 2,5 mln Polaków. Łączna kwota zaległości osiągnęła astronomiczny poziom 84,7 mld zł, a średni dług na osobę wynosił aż 33,5 tys. zł.

Do tej kwoty wliczają się m.in.:

• nieopłacone raty kredytów i pożyczek,
• zaległości czynszowe,
• nieuregulowane alimenty,
• mandaty i kary za jazdę bez biletu,
• niezapłacone rachunki za telefon, prąd czy internet,
• opłaty sądowe i inne zobowiązania cywilne.

Prawo po stronie dłużnika? Tak, ale warunkowo

Zgodnie z art. 117 § 2¹ Kodeksu cywilnego, po upływie terminu przedawnienia dłużnik może uchylić się od zaspokojenia roszczenia, o ile podniesie zarzut przedawnienia. Sąd z urzędu nie uwzględnia przedawnienia — musi to zrobić strona pozwana. Co więcej, w przypadku konsumenta, sąd powinien badać przedawnienie z urzędu, co wynika z nowelizacji Kodeksu cywilnego z 2018 r.

Warto również pamiętać o orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE, który w sprawie C-632/20 orzekł, iż sąd krajowy ma obowiązek z urzędu badać, czy roszczenie nie jest przedawnione, jeżeli stroną postępowania jest konsument.

Wnioski: dług po przedawnieniu przez cały czas może uprzykrzyć życie

Przedawnienie długu to nie koniec kłopotów, a często dopiero początek prawdziwych problemów finansowych i formalnych. Wpisy w rejestrach dłużników, ograniczona zdolność kredytowa, a także możliwość podjęcia przez wierzyciela działań zmierzających do przerwania biegu przedawnienia — to wszystko sprawia, iż dłużnik nie może spać spokojnie, choćby jeżeli minął termin przedawnienia jego zobowiązania.

Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.

Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!

• 

  Przedawnienie długu nie oznacza jego końca30 maja 2025

  Wielu Polaków żyje w przekonaniu, iż przedawnienie długu równoznaczne jest z jego całkowitym umorzeniem. Tymczasem, jak pokazuje rzeczywistość i obowiązujące przepisy prawa cywilnego, nic bardziej mylnego.

• 

  Odszkodowanie za niesłuszny areszt: Twoje prawo do rekompensaty za naruszenie wolności29 maja 2025

  Niesłuszne pozbawienie wolności w postaci tymczasowego aresztowania lub zatrzymania to jedno z najbardziej dotkliwych naruszeń praw człowieka. Odbiera nie tylko wolność osobistą, ale może prowadzić do

• 

  Opinia biegłego a opinia rzeczoznawcy w sprawach budowlanych – co ma większą moc dowodową?28 maja 2025

  W sprawach cywilnych dotyczących prawa budowlanego najważniejsze jest ustalenie faktów technicznych – szczególnie w przypadku wad wykonawczych, usterek konstrukcyjnych, błędów w nadzorze inwestorskim czy szkód sąsiedzkich.