It's not "Heavenly Jerusalem", but Rosh Hashanah in Uman

7 sierpnia pojawił się na TikToku i Twitterze film przedstawiający relację ukraińskiego reportera z obchodów Rosz ha-Szana w Humaniu. Dla osób nieznających języka ukraińskiego autor posta dodał komentarz sugerujący, iż w Ukrainie powstała „Niebiańska Jerozolima”. Pisaliśmy już o tej teorii spiskowej na łamach naszego portalu. W tym artykule wyjaśniamy, dlaczego dziesiątki tysięcy Żydów chasydzkich co roku przyjeżdżają do Ukrainy.

Nasza ocena:

Fałsz

Więcej o naszym systemie oceniania:

Źródło: Twitter/@POLAND_notPolin

Rosz ha-Szana

Trudno ocenić, ile wśród komentujących jest trolli, a ile osób faktycznie uwierzyło w fałszywą narrację o „Niebiańskiej Jerozolimie”. Niemniej post na Twitterze wyświetlono ponad 76 tysięcy razy, a pierwotny film na TikToku uzyskał ponad 100 tysięcy wyświetleń. Oprócz omawianego filmu o narracji antyukraińskiej konto @cichyszept8 publikuje wiele radykalnych treści, w tym antyimigranckich.

Źródło: TikTok/cichyszept8

W rzeczywistości relacja reportera UmanStream ze święta Rosz ha-Szana odbyła się w 2023 roku, nie w Dnieprze, a w Humaniu. Co roku na żydowski Nowy Rok do Humania w Ukrainie pielgrzymują tysiące chasydów z całego świata. W ubiegłym roku, według kalendarza hebrajskiego 9784, święto to obchodzono między 15 a 17 września. Według New York Times Humań odwiedziło wtedy ponad 35 tysięcy pielgrzymów. W tym roku Rosz ha-Szana przypada na 2-4 października.

Dlaczego w Humaniu?

W Humaniu w obwodzie czerkaskim znajduje się grób cadyka Nachmana z Bracławia, przywódcy ruchu chasydów bracławskich. Nachman był charyzmatycznym żydowskim mistykiem, który wierzył, iż Rosz ha-Szana to czas duchowo pomyślny. Tradycja pielgrzymek do jego grobu w Rosz ha-Szana rozpoczęła się po jego śmierci w 1810 roku. Jednakże dopiero w latach 90., po upadku komunizmu, wydarzenie rozwinęło się na skalę masową, przyciągając dziesiątki tysięcy Żydów (głównie mężczyzn) z różnorodnych środowisk — zarówno religijnych, jak i niereligijnych. W Humaniu liczącym 82 tysiące ludzi powstała cała infrastruktura zbudowana z myślą o gościach -— w tym liczne koszerne restauracje oraz hotele.

Podsumowanie

Film zdobywający dużą popularność w mediach społecznościowych to w rzeczywistości relacja ze święta Rosz ha-Szana. Na żydowski Nowy Rok, który trwa dwa dni, przybywa wtedy do Humania kilkadziesiąt tysięcy chasydów z całego świata. Dlatego „Niebiańska Jerozolima” wciąż pozostaje teorią spiskową.

Źródła

New York Times: In Ukraine, a Rosh Hashana Party Not Even War Can Stop

Sztetl.org.pl: Nachman z Bracławia

myjewishlearning.org: Why Do Some Jews Visit Uman for Rosh Hashanah?