Kalendarium historyczne – rocznica przeprowadzenia przez dyktaturę sanacyjną, sfałszowanych przez nią tzw. wyborów brzeskich do parlamentu.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się początkowemu etapowi rządów piłsudczykowskiej “Sanacji”.
W ciągu pierwszych czterech lat po zdobyciu władzy obóz Piłsudskiego prowadził misterną i skomplikowaną grę polityczną. Stosował w niej różne środki, nie cofając się i przed brutalnymi. Usiłował – często skutecznie – zdezorientować społeczeństwo co do swoich rzeczywistych celów.
Punktem kulminacyjnym były wybory parlamentarne z 1930 roku i kampania wyborcza je poprzedzająca. Od tego momentu mieliśmy do czynienia z przewagą brutalnego łamania praw obywatelskich. W nocy z 9 na 10 września 1930 roku ruszyła fala aresztowań. Łącznie zatrzymano blisko 5 tys. opozycjonistów, z których 84 było posłami lub senatorami. Byli oni internowani i torturowani w więzieniu wojskowym w Brześciu, stając się symbolem wycięcia opozycji.
Fala aresztowań związana była z walką z opozycją skupioną w bloku politycznym nazwanym Centrolewem. Po tej pacyfikacji opozycji odbyły się adekwatne wybory, nazwane “brzeskimi”. Zwycięstwo sanatorów w wyborach brzeskich było możliwe tylko dzięki pozbyciu się opozycji i fałszerstwom na dużą skalę.
Fałszerstwa wyborcze były jeszcze bardziej rozpowszechnione, niż przy wyborach z 1928 roku. Bardzo wzrosła liczba głosów unieważnionych: w 1928 roku było ich 320 tysięcy. Z kolei w 1930 roku unieważniono aż 482 tysiące głosów. Ingerencja administracji w kampanię wyborczą przybrała szczególnie ostre formy na wschodzie kraju. Dochodziło do „cudów nad urną”, unieważniania głosów i całych list wyborczych, pomyłek w zliczaniu.
Tak scharakteryzował to polityk PPS – Jan Kwapiński: „Zwycięstwa wyborczego Piłsudskiego nie można zaliczyć do normalnego, bo bez gwałtów, unieważniania, represji i więzienia Piłsudski nie mógłby dopiąć swego. (…) Triumf Piłsudskiego trzeba zapisać na rachubę jego moralnej klęski.
Po wyborach rozpoczął się kolejny etap w rozwoju brutalnej dyktatury Piłsudskiego. Etap ten nie został jeszcze ubrany w formę zinstytucjonalizowaną dzięki ustaw prawnych, ale jedynie przez zastosowanie siły i policyjnego przymusu w stosunku do społeczeństwa. Piłsudski doprowadził do podziału społeczeństwa na dwie grupy – tych, którzy czerpali korzyści ze służenia rządom sanacyjnym i tych, którzy byli przez nie tłamszeni i poniewierani.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
