Strategiczna inwestycja w infrastrukturę i surowce
Chińska inwestycja w linię kolejową łączącą Kunming – stolicę prowincji Junnan – z Wientianem, stolicą Laosu, stała się kluczowym elementem strategii bezpieczeństwa żywnościowego. Zgodnie z badaniem opublikowanym 10 października 2025 roku przez Chińską Służbę Geologiczną, 1 000-kilometrowa linia kolejowa umożliwiła Chinom bezpośredni dostęp do ogromnych zasobów potasu w Laosie – surowca niezbędnego do produkcji nawozów sztucznych.
Laos, mimo bycia jednym z najbiedniejszych państw świata, posiada 21% światowych udokumentowanych zasobów potasu – niemal tyle samo co Kanada (23%). Dotychczas jednak brak infrastruktury uniemożliwiał wykorzystanie tych zasobów. Linia kolejowa Kunming–Wientian, uruchomiona cztery lata temu, zmieniła tę sytuację, umożliwiając masowy eksport potasu do Chin.
Zmiana struktury dostaw potasu
W przeszłości Chiny były w dużej mierze zależne od importu potasu z Ameryki Północnej, zwłaszcza z Kanady. W 2024 roku jednak sytuacja uległa diametralnej zmianie: Rosja stała się największym dostawcą potasu do Chin, dostarczając 4,24 mln ton – o 41% więcej niż rok wcześniej. Wzrost ten był częściowo wynikiem wojny w Ukrainie, która ograniczyła eksport rosyjskiego potasu do Europy.
Równolegle Laos gwałtownie wkracza na rynek chińskiego importu: w 2023 roku eksport potasu z tego kraju do Chin wyniósł 1,71 mln ton, a w 2024 roku wzrósł do 2,07 mln ton. Według prognoz, liczba ta będzie dalej rosnąć wraz z uruchamianiem nowych kopalni finansowanych przez chińskie firmy.
Dzięki temu Chiny znacznie zmniejszyły zależność od zachodnich dostawców. Według danych USGS, Chiny posiadają zaledwie 3,8% światowych zasobów potasu, podczas gdy Stany Zjednoczone – 4,6%. Tymczasem 78,5% światowych rezerw skupia się w Kanadzie, Rosji, Białorusi i Laosie – z czego trzy z tych państw utrzymują bliskie relacje z Chinami.
Rosnące zapotrzebowanie na potas w Chinach
Wcześniejsze prognozy zakładały, iż popyt Chin na potas osiągnie szczyt w 2025 roku, by następnie spadać. Nowe badania obalają tę tezę. Zespół pod kierunkiem Liu Jiufen z Chińskiej Służby Geologicznej prognozuje, iż zużycie potasu w Chinach wzrośnie z obecnych 16 mln ton rocznie do 19–22 mln ton w 2030 roku.
Wzrost ten wynika nie tylko z rolnictwa – zwłaszcza upraw na ubogich w potas glebach południowych Chin – ale także z rosnącego popytu na specjalistyczne nawozy, takie jak azotan potasu czy siarczan potasu z magnezem, stosowane w uprawach owoców, warzyw czy tytoniu.
Ponadto potas znajduje zastosowanie poza rolnictwem – m.in. w przetwórstwie żywności, przemyśle farmaceutycznym oraz technologiach energetyki odnawialnej, w tym w systemach magazynowania energii słonecznej opartych na solach stopionych.
Konsekwencje geopolityczne i handlowe
Zmniejszenie zależności od amerykańskich i kanadyjskich dostaw potasu daje Chinom większą swobodę w negocjacjach handlowych. W ostatnich miesiącach Chiny całkowicie zaprzestały importu soi z USA, jednocześnie utrzymując stabilne ceny i dostawy żywności na rynku wewnętrznym.
Jak zauważają badacze, bezpieczeństwo dostaw potasu stało się jednym z filarów szerszej strategii odporności łańcuchów dostaw żywnościowych. Inne działania obejmują zwiększanie rezerw zbóż, dywersyfikację źródeł importu oraz rozwój technologii rolniczych.
W raporcie zatytułowanym „Badania nad sytuacją popytu i podaży oraz stopniem bezpieczeństwa zasobów potasu w Chinach” autorzy zalecają dalsze działania: przyspieszenie innowacji technologicznych w ekstrakcji potasu z trudnych złóż solankowych (np. w Kotlinie Qaidam, gdzie potas występuje razem z litem i borem), a także poszerzanie inwestycji zagranicznych – szczególnie w Azji Środkowej, Afryce i Azji Południowo-Wschodniej.
Źródła:
- South China Morning Post – The ‘potassium railway’: how North America lost a trump card in trade war with China, https://www.scmp.com/news/china/science/article/3329355/potassium-railway-how-north-america-lost-trump-card-trade-war-china
- U.S. Geological Survey – Mineral Commodity Summaries 2025: Potash, https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2025/mcs2025-potash.pdf
- China Geology (China Geological Survey) – Research on the Supply and Demand Situation and Security Guarantee Degree of Potash Resources in China, October 10, 2025
- International Fertilizer Association – Global Potash Market Outlook 2025, https://www.fertilizers.org/ifa/publications/global-potash-market-outlook-2025
Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© www.chiny24.com