Co czeka Chiny w 2024 roku?
* Chiny nie zrezygnują z utrzymania wzrostu PKB na poziomie około 5%. Jest to istotne dla rozwoju kraju i dla odczuwalnych korzyści społecznych (nastroje). Jednak trudno spodziewać się dynamicznego wzrostu ekonomii. Rząd w przyszłym roku i kolejnych latach będzie stal przed trudnym wyborem: czy zwiększać zadłużenie, zwiększać deficyt budżetowy dla utrzymania umiarkowanego tempa rozwoju, czy zrezygnować z tych działań i zgodzić się na to, by kraj rósł gospodarczo wolnej.
* Handel zagraniczny może odzyskać swoją wcześniejszą dynamikę, ale nie osiągnie dwucyfrowych wzrostów odnotowywanych przed dwoma laty i wcześniej. Tu determinantą jest sytuacja głównych gospodarek świata, których kondycja wpływa bezpośrednio na stan gospodarki chińskiej. Wbrew medialnym i politycznym opowieściom te gospodarki są ze sobą powiązane na wiele sposobów, w wielu płaszczyznach. jeżeli największe gospodarki świata nie zaczną odzyskiwać swojej energii, gospodarka Chin nie będzie miała paliwa dla własnego przyspieszenia.
* Problemy w sektorze nieruchomości pozostaną nierozwiązane. Kryzys na tym rynku wymaga pilnych działań. Wielu deweloperów stoi na krawędzi niewypłacalności, a sprzedaż nieruchomości jest o połowę niższa niż w grudniu 2020 roku. To poważny kłopot dla całej gospodarki. Proces naprawy sektora nieruchomości wymaga czasu, ponieważ nagromadziło się tu zbyt wiele problemów narastających przez dekady. To problemy nie tylko o charakterze finansowym, ale raczej strukturalnym. Władze muszą wprowadzić nowy model rynkowy w tym sektorze mając na uwadze tak sprzeczne interesy, jak:
- konieczność zapewnienia młodym tanich mieszkań w dużej liczbie z jednej strony a
- z drugiej strony zabezpieczenie środków zainwestowanych przez setki milionów Chińczyków w mieszkania i domy kupowane po astronomicznych cenach.
Stabilizacja rynku nieruchomości w Chinach jest kluczowa z punktu widzenia ekonomicznego i społecznego, gdyż nieruchomości stanowią około 30% PKB kraju i prawie 70% majątku gospodarstw domowych (mieszkanie było najlepszą lokatą kapitału i zabezpieczaniem przed jego deprecjacją).
* Nierozwiązanym pozostaje problem wysokiego zadłużenia (samo)rządów lokalnych, które wymagają większej kontroli finansowej ze strony instytucji centralnych, ale zarazem pomocy w rozwiązaniu tego problemu. Według szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego zadłużenie to osiągnęło poziom 12,6 bln USD (ok. 49,45 bln PLN), czyli 76% wartości produkcji w 2022 r. Wedle szacunków ekonomistów z Uniwersytetu Tsinghua ogólna kwota tego zadłużenia może być choćby o 50% większa. To kolejne wyzwanie dla chińskich decydentów w nowym roku.
* W 2024 roku będziemy świadkami dalszych zmian systemowych w gospodarce chińskiej. Polegać one będą na zmniejszaniu zależności gospodarki od inwestycji infrastrukturalnych i sektora nieruchomości na rzecz zwiększania konsumpcji oraz produkcji na obszarze wysokich technologii.
Będziemy zarazem obserwować transformacje w różnych sektorach. Prawdopodobnie szybkiego rozwoju doświadczą takie obszary działalności gospodarczej, jak m.in.: edukacja zawodowa, edukacja technologiczna i nauczanie cyfrowe, bio-farmaceutyka, produkcja i dystrybucja towarów konsumpcyjnych, odnawialne źródła energii (od rozwoju, poprzez pozyskiwanie surowców, po produkty gotowe), pojazdy elektryczne, opieka nad seniorami i dziećmi. Te rodzaje działalności gospodarczej wspierane będą przez celowe inwestycje rządowe.
* Dla Chin rok 2024 będzie okresem dążenia do osiągnięcia zrównoważonego i długoterminowego wzrostu, poprzez wzmacnianie słabych obszarów, pobudzanie popytu krajowego oraz stwarzanie korzystnego środowiska dla działalności gospodarczej oraz inwestycji, przy nacisku na innowacje technologiczne (m.in. sztuczna inteligencja, rozwój systemów 5G i 6G, internet rzeczy, big data, cyberbezpieczeństwo czy blockchain). Chiny będą starały się jeszcze bardziej uniezależnić od importu najnowszych rozwiązań technologicznych (w tym układów scalonych) z Zachodu. Pozostaną liderami w udziałach w globalnym rynku samochodów elektrycznych, baterii, paneli słonecznych czy turbin wiatrowych. Będą dążyły do powiększania przewagi konkurencyjnej w tych obszarach.
* Polityka zagraniczna skupi się na umacnianiu pozycji Chin jako globalnego gracza, bez którego niemożliwym jest zażegnanie żadnego kryzysu czy konfliktu regionalnego, czy międzynarodowego. Priorytetem będą z pewnością państwa Globalnego Południa (Bliski Wschód, Afryka, Ameryka Łacińska) i Azji Południowo-Wschodniej. Chiny nie zapomną o relacjach z USA i Unią Europejską. W pierwszym przypadku nie należy oczekiwać spadku napięcia czy powrotu do normalności, choćby z uwagi na zbliżające się wybory prezydenckie, pomoc wojskową dla Tajwanu, patrole amerykańskiej marynarki wojennej na Morzu Południowochińskim, utrzymywanie ceł zaporowych, eskalowanie restrykcji handlowych, zakaz eksportu wysokich technologii do Chin, blokady inwestycji firm chińskich, itd. Bez wycofania się Stanów Zjednoczonych z tych działań, nie ma szans na poprawę relacji z Chinami.
Unia Europejska, jak można przypuszczać, będzie próbowała nakładać restrykcje na Chiny wzorem Stanów Zjednoczonych, co jednak znacząco nie wpłynie na relacje handlowe z Chinami. Najlepszym przykładem będzie tu choćby przykład USA. najważniejsze sektory gospodarki UE i USA nie mogą funkcjonować bez kooperacji z chińskimi firmami zapewniającymi im podstawowe dla prowadzenia działalności surowce, komponenty, półprodukty, maszyny i urządzenia.
* Demografia: postępować będzie starzenie się społeczeństwa, dalej spadać będzie liczba urodzeń dzieci. Działania podejmowane w tych obszarach nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Zwiększone zostaną zatem wydatki na poprawę sytuacji (programy typu 500+, systemy ulg podatkowych, dofinansowywanie pobytu w żłobku, przedszkolu, dofinansowywanie zakupu mieszkań, itd., itp.). To jednak skutkować będzie dalszym wzrostem obciążeń budżetu państwa.
Podsumowując:
W 2024 roku strategicznym celem Chin będzie osiągnięcie wzrostu gospodarczego z naciskiem na innowacje naukowe i technologiczne, celem przyspieszenia budowy nowoczesnego systemu przemysłowego. Ta zmiana priorytetu w stosunku do poprzedniego roku, w którym koncentrowano się na zwiększaniu popytu krajowego, podkreśla większe znaczenie polityki przemysłowej.
Zakres, w jakim Chiny skupią się na wzroście, równoważąc inne cele gospodarcze, pozostaje niepewny.
Perspektywy dla Chin w 2024 roku są złożone i zależą od wielu czynników, w tym od:
- ich umiejętności radzenia sobie z wewnętrznymi i zewnętrznymi wyzwaniami,
- utrzymania stabilności społecznej,
- liczby i jakości innowacji technologicznych,
- kształtowania relacji z innymi krajami, a także
- globalnej sytuacji gospodarczej.
Nie należy przy tym zakładać spektakularnego „odłączania” się świata od Chin, pomimo deklaracji padających z różnych stron. Gospodarki państw rozwiniętych i tych rozwijających się są ściśle powiązane ze sobą. Nie da się ich rozłączyć na mocy decyzji politycznej. Dziś to jest po prostu niemożliwe. Choć trzeba wziąć pod uwagę również fakt, iż żyjemy w czasach coraz mniej racjonalnych decyzji politycznych, nie mających związku z realiami gospodarczymi.
W świecie realnym Chiny zajmują ważne, często najważniejsze miejsce w łańcuchach dostaw, posiadają w nich wiele nieuświadamianych powszechnie powiązań wynikających z procesu globalizacji, a także transformacji wytwórczości w skali globalnej.
Rozwój Chin zależy od rozwoju świata, rozwój świata zależy od rozwoju Chin.
To efekt działania świata i Chin przez ostatnie 40 lat. Tego efektu nie da się odwrócić w ciągu roku, czy dwóch.
Chiny w 2024 r. cechować będzie dążenie do dalszego wzrostu przy jednoczesnych trendach transformacyjnych. Silnie akcentowana będzie kwestia zrównoważonego rozwoju. Chiny pozostaną kluczowym graczem gospodarczym na mapie świata, a także bazą inwestycyjną dla zagranicznego biznesu i kapitału.
Jaki będzie ten rozpoczynający się właśnie rok 2024 dla Chin? To pytanie pozostanie otwartym do pierwszych dni stycznia 2025 roku. Wtedy będziemy mieli pewność. Póki co zachowujemy optymizm, pamiętając jednakże słowa Oksany Pankiejewej, o dobrze poinformowanym optymiście.
Będziemy zatem informować w ramach swoich możliwości, życząc Państwu i sobie, by ten rok 2024 był po prostu dobry.
Autor: 梁安基 Andrzej Z. Liang, 上海 Shanghai, 中国 Chiny
e-mail: [email protected]
Redakcja: Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© www.chiny24.com
