Het Europees Hof van Justitie heeft geoordeeld dat de Europese grenswachtdienst Frontex verantwoordelijk kan worden gehouden voor de pushback van een Syrisch gezin. De uitspraak verwerpt een eerdere afwijzing door een lagere EU-rechter en verplicht Frontex om fundamentele mensenrechten te waarborgen, waaronder de mogelijkheid om asiel aan te vragen. Het is de eerste keer dat het EU-hof zich uitspreekt over de rol van Frontex bij pushbacks.
Het Syrische gezin kwam in 2016 aan in Griekenland en werd enkele dagen later teruggestuurd naar Turkije in een gezamenlijke operatie van Griekenland en Frontex. De familie vorderde schadevergoeding en stelde dat hun rechten waren geschonden. Een lagere EU-rechter wees de claim aanvankelijk af met het argument dat de verantwoordelijkheid voor terugkeerbeslissingen bij de lidstaten ligt.
Het Europees Hof van Justitie oordeelt nu dat Frontex moet garanderen dat mensen de kans hebben gehad om asiel aan te vragen en dat ze correct worden uitgezet. Een lagere rechter moet het verzoek om schadevergoeding opnieuw beoordelen op basis van deze nieuwe interpretatie van Frontex' verantwoordelijkheden.
Baanbrekende uitspraak
VluchtelingenWerk karakteriseert de uitspraak als "baanbrekend". Marieke van Eik, de mensenrechtenadvocaat die het Syrische gezin vertegenwoordigt, zegt: «Deze uitspraak moet gevolgen hebben voor de manier waarop Frontex in de toekomst omgaat met zijn verplichtingen om daadwerkelijk op te treden tegen mensenrechtenschendingen.»
Van Eik wijst erop dat pushbacks voortdurend en op grote schaal plaatsvinden aan de Europese buitengrenzen, terwijl de rol van Frontex in deze operaties gestaag toeneemt. Bij een pushback worden migranten illegaal uitgezet zonder dat ze de kans krijgen om asiel aan te vragen.
De uitspraak kan vergaande gevolgen hebben voor hoe Frontex omgaat met vergelijkbare incidenten in de toekomst en schept een precedent voor de verantwoordingsplicht van de grenswachtdienst.
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
