Ukraine responds to spokesperson Nawrocki. "We have no plans"

– Nie mamy w żadnych planach zmieniać stanowiska wobec kontynuacji prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych ani w najbliższej, ani w dalszej przyszłości. Mamy pozytywne doświadczenia, które zdobyliśmy w Puźnikach, i przygotowujemy się do wspólnego ponownego pochówku, który ma się odbyć na początku września – podkreślił w czwartek wiceszef ukraińskiego resortu kultury.

Pogrzeby szczątków ofiar z Puźnik planowane są na 6 września, o ile pozwolą na to warunki bezpieczeństwa. – Miejsce wydarzenia podajemy zwykle dopiero w przeddzień, żeby nie było to pretekstem dla rosyjskiego agresora do uderzenia. Ale tak, taki termin mamy uzgodniony ze stroną polską – dodał.

Ekshumacje w Ukrainie. Prace w dawnej wsi Zboiska

Nadżos poinformował, iż obecnie realizowane są prace w dawnej wsi Zboiska, znajdującej się w tej chwili w granicach Lwowa, gdzie od dwóch tygodni działają specjaliści polscy i ukraińscy. We wrześniu 1939 r. polskie wojsko, dowodzone przez płk. Stanisława Maczka, toczyło tam zacięte walki z Wehrmachtem.

Wiceminister ujawnił, iż niedługo planowana jest też wizyta przygotowawcza w Jureczkowie koło Przemyśla, gdzie mają odbyć się poszukiwania ofiar ukraińskich.

– Jesteśmy w bezpośrednim dialogu z Polakami, pracują dwie wspólne ekspedycje. Dlatego o żadnych oznakach zatrzymania czy zawieszenia poszukiwań i ekshumacji nie może być mowy – zapewnił.

Wiceszef resortu kultury Ukrainy zwrócił uwagę, iż w warunkach rosyjskiej agresji niemożliwe jest równoczesne prowadzenie wielu ekshumacji. – Dzisiejsza bardzo ciężka noc we Lwowie, na Wołyniu, w Kijowie pokazuje, iż barbarzyńskie ostrzały dronami i rakietami trwają. W takich warunkach możemy zapewnić bezpieczeństwo na jednym obiekcie i po zakończeniu prac przechodzimy do następnego. To jest odpowiedzialne podejście – oświadczył.

– Upadek rosyjskiego drona na terytorium Polski to znak, iż znajdujemy się w niebezpieczeństwie. Być może wraz z kwestią ekshumacji powinniśmy poważniej rozmawiać także o aspektach bezpieczeństwa. Nie możemy narażać polskich obywateli na ryzyko rosyjskich ataków – zaznaczył Nadżos.

Rafał Leśkiewicz: Nie ma żadnych poważnych sygnałów

We wtorek rzecznik prezydenta Rafał Leśkiewicz ocenił, iż na razie nie ma żadnych poważnych sygnałów, które wskazywałyby na zmianę stanowiska Ukrainy ws. prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych na Wołyniu. Dodał, iż to jest rzecz najbardziej istotna w polsko-ukraińskich relacjach historycznych.

Rzecznik prezydenta zapewnił też we wtorkowej rozmowie w radiowej Jedynce, iż Karol Nawrocki nie wyklucza członkostwa Ukrainy w NATO, natomiast w obecnej sytuacji geopolitycznej nie widzi możliwości wejścia tego kraju do Sojuszu.

– Jedną z kwestii, która jest niezwykle istotna, a która może wpłynąć na zmianę nastawienia prezydenta, jest rozwiązanie kwestii dotyczących ofiar ludobójstwa na Wołyniu i podjęcie prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych na Wołyniu – powiedział Leśkiewicz. Zaznaczył, iż jest to niezwykle istotny element w polityce pamięci i w relacjach polsko-ukraińskich. Dodał, iż prezydent rozmawiał o tym 31 lipca z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim.

Leśkiewicz podkreślił, iż Polsce zależy na tym, by rozwiązać systemowo problem wydawania zgód na rozpoczęcie prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych na Ukrainie. – Tam leży ponad 100 tysięcy ofiar ludobójstwa ukraińskich nacjonalistów, mordowanych niezwykle brutalnie, i rodziny ofiar oczekują, iż te bezimienne groby wreszcie zostaną wyeksplorowane, iż szczątki zostaną podjęte, zostaną godnie, po chrześcijańsku pochowane – powiedział.

Jak wskazał, „na razie nie ma żadnych poważnych sygnałów, które wskazywałyby na zmianę stanowiska Ukrainy” ws. zgody na prowadzenia prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych, oprócz „jednostkowego przypadku”.

Na początku sierpnia 2025 roku rozpoczęły się prace poszukiwawczo-ekshumacyjne w dawnej wsi Zboiska, znajdującej się w tej chwili w granicach Lwowa. W maju tego roku zakończono natomiast etap terenowy ekshumacji w nieistniejącej już wsi Puźniki w obwodzie tarnopolskim. W wyniku prac odnaleziono szczątki 42 osób.

• Ekshumacje polskich ofiar w Ukrainie. Nowa decyzja władz
• Kancelaria Premiera reaguje na prowokację. „Krąży fałszywy dokument”