Ukraine and EU membership. Leaked confidential papers from Brussels

Tajny dokument z Brukseli

Dziennikarka RMF FM w Brukseli zdobyła poufny dokument Komisji Europejskiej zawierający wytyczne dla negocjacji w sprawie członkostwa Ukrainy w UE. Chodzi o tak zwane „ramy negocjacyjne”, czyli mandat, który zawiera opis zasad, procedur i organizację rokowań.

Dokument posiada 14 stron oraz 31 rozdziałów tematycznych podzielonych na sześć klastrów. Dzisiaj trafi on na biurka 27 ambasadorów UE. Negocjacje z Ukrainą będzie prowadzić KE, ale za każdym razem ostatnie słowo będą miały kraje UE, które będą musiały jednomyślnie zgadzać się na zamknięcie każdego rozdziału negocjacyjnego.

Rozmówcy dziennikarki RMF FM w KE wprost mówią, iż szczególny nacisk w negocjacjach z Ukrainą na przestrzeganie zasad praworządności i praw podstawowych jest rezultatem doświadczenia z łamaniem tych zasad przez władze PiS-u w Polsce.

Nowe zasady rokowań członkowskich Bruksela przyjęła w 2020 r. i zastosowano je już wobec Albanii czy Północnej Macedonii. Niektórzy dyplomaci państw popierających szybkie członkostwo Ukrainy dostrzegają jednak pewien problem. Zasady takie jak „demokratyczne instytucje” nie są bowiem zapisane w unijnym prawodawstwie, więc trudno określić, w jaki sposób je egzekwować.

Jeden z dyplomatów UE zastanawia się w wypowiedzi dla RMF FM, jak będzie wyglądać decydowanie o tym, czy parlament ma być jednoizbowy, czy też dwuizbowy. Twierdzi on, iż sprawy tego typu jawią się jako dosyć „filozoficzne”, mogąc jednocześnie opóźnić negocjacje członkowskie Ukrainy,

Superklaster – pierwszy i ostatni

Jeden obszar negocjacyjny posiada szczególny priorytet. Mowa tu o pierwszym klastrze, nazwanym „Podstawami”. To rodzaj superklastra i mimo iż będzie on negocjowany jako pierwszy, zostanie zamknięty jako ostatni. Obejmuje on między innymi kwestie związane z wymiarem sprawiedliwości (np. kwestia niezależności sędziów, walka z korupcją), prawami podstawowymi (np. prawa mniejszości), instytucjami demokratycznymi (organizacja podziału władzy), czy sprawami związanymi z reformą administracji publicznej.

W dokumencie określającym „ramy negocjacyjne” wyraźnie wskazano, iż postęp Ukrainy w obszarach takich jak praworządność, ochrona praw mniejszości i walka z korupcją będzie miało wpływ na tempo negocjacji dotyczących przystąpienia Ukrainy do UE. Oznacza to, iż te kwestie te będą brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu i zakończeniu poszczególnych etapów negocjacji. W praktyce może to oznaczać opóźnienia w negocjacjach dotyczących różnych obszarów takich jak polityka regionalna, prawo spółek, swoboda przemieszczania się czy edukacja i kultura.

Obszar objęty treścią pierwszego klastra będzie stale monitorowany przez cały okres trwania negocjacji, aby zapewnić Ukrainie wystarczająco dużo czasu w wprowadzenie niezbędnych reform prawnych, instytucjonalnych i osiągnięć przed zakończeniem negocjacji.

🇺🇦🇪🇺 UE bliska porozumienia w sprawie przyznania #Ukraina pomocy wojskowej w wysokości 5 miliardów euro

Pisze o tym „Financial Times”, powołując się na cztery źródła bliskie dyskusji.

Według rozmówców publikacji finalna dyskusja na temat inicjatywy
1/2 pic.twitter.com/YHUiLEN5LX

— Necroscope (@Necroscope_II) March 12, 2024

Dodatkowo, przewidziano specjalną procedurę, opartą na procedurze z art. 7 Traktatu UE, która może zostać zastosowana w przypadku poważnego i trwałego naruszenia wartości, na których opiera się Unia. Komisja może zalecić zawieszenie negocjacji członkowskich lub stosować sankcje, takie jak opóźnienie negocjacji, w przypadku stagnacji lub cofnięcia się we wdrażaniu reform praworządnościowych. Innymi możliwymi sankcjami są obniżenie wsparcia finansowego, chociaż wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego może zostać zachowane.

Ogólnie rzecz biorąc, pozostała część negocjacji członkowskich będzie zbliżona do tych, które obowiązywały dla poprzednich państw ubiegających się o członkostwo w UE.