Pentagon sporządził listę systemów uznanych za deficytowe i blokuje nowe europejskie zamówienia, podaje magazyn "The Atlantic". Nie wiadomo, jak długo potrwa wstrzymanie sprzedaż, jak wiele typów broni obejmuje ani czy lista zostanie rozszerzona. Wyjątki mają być nieliczne.
USA nie chce już sprzedawać Patriotów do Europy
Pierwszy sygnał, iż coś zmienia się w amerykańskim podejściu do sprzedaży sprzętu wojskowego do Europy, pojawił się, gdy Dania miała zakupić wielomiliardowy systemu obrony powietrznej, pisze "The Atlantic". Przez tygodnie negocjatorzy z USA i Francji intensywnie zabiegali o kontrakt. Jednak tuż przed terminem finalizacji rozmów Pentagon nagle stracił zainteresowanie.
– Nie mogliśmy zrozumieć dlaczego. To wydawało się pewne, a oni po prostu nie byli tym zainteresowani – powiedział jeden z kontraktorów śledzących rozmowy.
Kilka dni później zastępca asystenta sekretarza obrony Elbridge Colby miał stwierdzić, iż nie wierzy w sens niektórych zagranicznych kontraktów zbrojeniowych. Według dwóch urzędników administracji powiedział też, iż nie podoba mu się pomysł sprzedaży systemów Patriot do Danii, ponieważ są w krótkiej podaży i powinny być zarezerwowane dla potrzeb USA.
System Patriot, intensywnie używany zarówno w wojnie na Ukrainie, jak i na Bliskim Wschodzie przez Izrael, jest w tej chwili jednym z najbardziej deficytowych elementów militarnych. O problemach z dostępnością Patriotów mówiło się zresztą już od miesięcy.
Według Pentagonu USA dysponują jedynie około 25 proc. liczby pocisków przechwytujących potrzebnych do realizacji własnych planów operacyjnych. Tymczasem system ten nie ma realnego europejskiego odpowiednika, przez co stał się szczególnie pożądany na Starym Kontynencie.
Jednak w Europie nasiliły się obawy o bezpieczeństwo, zwłaszcza po doniesieniach o rosyjskich dronach nad Polską i myśliwcach, które naruszyły przestrzeń powietrzną Estonii. Ostatecznie Dania podpisała w ubiegłym tygodniu największy w swojej historii kontrakt zbrojeniowy – wart 9,1 mld dolarów – obejmujący zakup długiego zasięgu systemów francusko-włoskich oraz średniego zasięgu od Norwegii, Niemiec lub Francji.
"America First" zamiast sojuszników
Jak podkreśla "The Atlantic", sprzedaż uzbrojenia była od dekad kluczowym narzędziem polityki zagranicznej USA, sposobem na wzmacnianie sojuszników i rozszerzanie wpływów. W roku fiskalnym 2024 wartość transferów wyniosła aż 117,9 mld dolarów.
Jednak priorytety administracji Donalda Trumpa się zmieniły. Coraz więcej wysokich stanowisk zajmują zwolennicy popularyzowanej przez niego narracji "America First" ("Ameryka przede wszystkim"), którzy chcą odbudowywać amerykańskie zapasy, choćby kosztem relacji z sojusznikami z NATO.
Obserwatorzy zwracają uwagę, iż Elbridge Colby od dawna głosi pogląd, iż jedynym realnym rywalem USA są Chiny. Dlatego, jego zdaniem, wszystkie siły powinny zostać skierowane na Pacyfik, choćby kosztem bezpieczeństwa Europy. To podejście rodzi poważne dyplomatyczne napięci na linii USA-Europa.
"The Atlantic" zauważa, iż europejskie państwa przekazały część swojego najlepszego uzbrojenia Ukrainie i liczyły na szybkie uzupełnienie braków sprzętem z USA. – Mówimy Europejczykom, iż mają wysyłać broń do Ukrainy i kupować nowe zapasy, a potem stwierdzamy: "Jednak nie możecie jej dostać". Mówimy też, iż mają się bronić, a potem odmawiamy sprzedaży rzeczy, które są im do tego potrzebne – podkreślił Mark Cancian, emerytowany pułkownik piechoty morskiej i analityk CSIS.
– To podważa bezpieczeństwo naszych europejskich sojuszników, ale obecna administracja przykłada do ich obrony znacznie mniejszą wagę niż poprzednie – dodał.
