Koniec z anonimowością w sieci, przynajmniej dla polskiego fiskusa. Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) w 2025 roku wchodzi na zupełnie nowy poziom kontroli, wykorzystując zaawansowane technologie do analizy naszych cyfrowych śladów. Twoje publiczne zdjęcia z luksusowych wakacji, nowego samochodu czy drogiego zegarka mogą zostać automatycznie zestawione z danymi z rocznego zeznania podatkowego PIT. jeżeli algorytm wykryje rażącą dysproporcję między deklarowanymi dochodami a prezentowanym stylem życia, możesz spodziewać się wezwania do urzędu. To nie science fiction, a nowa rzeczywistość, która ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego i walkę z szarą strefą. Eksperci ostrzegają, iż dla wielu Polaków, zwłaszcza tych uzyskujących dochody z nierejestrowanej działalności, nadchodzą trudne czasy. System ma działać prewencyjnie, ale jego skuteczność w wykrywaniu nieprawidłowości może zaskoczyć choćby najbardziej ostrożnych.
Jak działa nowy system KAS? To nie magia, to analityka danych
Nowe narzędzie Krajowej Administracji Skarbowej opiera się na zaawansowanej analizie Big Data i algorytmach uczenia maszynowego. To nie jest urzędnik manualnie przeglądający Twój profil na Instagramie czy Facebooku. To potężny system, który w czasie rzeczywistym agreguje i krzyżuje dane z wielu, pozornie niezwiązanych ze sobą, źródeł. Głównym celem jest identyfikacja tzw. „nieujawnionych źródeł przychodów”. System skanuje publicznie dostępne informacje w internecie, w tym portale społecznościowe, serwisy ogłoszeniowe (np. OLX, Otomoto) oraz fora internetowe.
Proces wygląda następująco:
- Zbieranie danych: Algorytmy przeszukują sieć w poszukiwaniu informacji powiązanych z Twoimi danymi osobowymi (imię, nazwisko, miasto). Analizują zdjęcia, posty i ogłoszenia.
- Analiza behawioralna: System ocenia styl życia – częstotliwość i kierunki podróży, marki kupowanych produktów, posiadane pojazdy, a choćby rodzaj odwiedzanych restauracji.
- Krzyżowanie z bazami danych: Zebrane informacje są porównywane z oficjalnymi rejestrami, takimi jak baza CEPiK (pojazdy), księgi wieczyste (nieruchomości) oraz, co najważniejsze, z Twoim zeznaniem PIT i danymi z systemu STIR (System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej), który monitoruje przepływy na kontach bankowych.
- Generowanie alertów: jeżeli system wykryje znaczącą rozbieżność – na przykład zdjęcia z miesięcznej podróży po Azji przy deklarowanym dochodzie na poziomie minimalnej krajowej – generuje alert, który trafia do analityka KAS w celu dalszej weryfikacji.
To właśnie automatyzacja i skala działania stanowią o rewolucyjnym charakterze tego rozwiązania. System nie męczy się i jest w stanie przeanalizować miliony profili w krótkim czasie, typując te, które wymagają szczegółowej kontroli.
Co dokładnie sprawdza fiskus? Luksusowe wakacje to tylko początek
Chociaż zdjęcia z egzotycznych plaż są najbardziej obrazowym przykładem, to zainteresowania fiskusa są znacznie szersze. Algorytmy zostały zaprogramowane do wyszukiwania konkretnych sygnałów świadczących o potencjalnych nieprawidłowościach podatkowych. Na celowniku znalazły się nie tylko konsumpcyjne wydatki, ale przede wszystkim dowody na prowadzenie nierejestrowanej działalności gospodarczej. Urzędnicy doskonale wiedzą, iż social media stały się potężnym narzędziem marketingowym dla szarej strefy.
Oto, na co system zwraca szczególną uwagę w 2025 roku:
- Nierejestrowane usługi: Ogłoszenia o usługach remontowych, kosmetycznych, udzielaniu korepetycji czy fotografii ślubnej, publikowane na lokalnych grupach na Facebooku bez zarejestrowanej firmy.
- Sprzedaż i wynajem: Regularna sprzedaż towarów (np. ubrań, rękodzieła) przez media społecznościowe lub wynajem mieszkań „na czarno” ogłaszany na portalach.
- Drogie zakupy: Chwalenie się nowym, luksusowym samochodem, drogim zegarkiem czy torebką znanej marki, których wartość znacząco przekracza oficjalne roczne dochody.
- Źródła finansowania: Analiza, czy prezentowany styl życia mógł zostać sfinansowany z legalnych źródeł. jeżeli nie, urząd może zapytać o pochodzenie środków, np. z darowizn czy spadków, które również podlegają opodatkowaniu.
Kluczowe jest zrozumienie, iż fiskus nie kwestionuje samego faktu posiadania dóbr luksusowych. Problemem staje się brak możliwości udowodnienia, iż zostały one nabyte za pieniądze, od których odprowadzono należny podatek.
Kto jest na celowniku? Te grupy powinny mieć się na baczności
Nowe narzędzia analityczne KAS nie są wymierzone w każdego obywatela. System jest tak skonstruowany, aby w pierwszej kolejności wytypować osoby i grupy zawodowe, gdzie ryzyko istnienia szarej strefy jest statystycznie najwyższe. jeżeli należysz do jednej z nich, powinieneś ze szczególną starannością zadbać o transparentność swoich finansów. W 2025 roku na czele listy „podejrzanych” znajdują się influencerzy, freelancerzy oraz przedstawiciele branż, w których powszechne są płatności gotówkowe.
Szczególną uwagę urzędnicy poświęcą takim grupom jak:
- Influencerzy i twórcy internetowi: Za promowanie produktów w barterze (który również jest przychodem) lub otrzymywanie płatności bez wystawiania faktur.
- Specjaliści z branży budowlanej i remontowej: Za wykonywanie usług bez rejestracji działalności i przyjmowanie płatności „do ręki”.
- Branża beauty: Kosmetyczki, fryzjerki, makijażystki często prowadzące działalność w domu bez odpowiedniej rejestracji.
- Korepetytorzy i trenerzy personalni: Ich ogłoszenia są łatwe do znalezienia w sieci, a dochody rzadko są w pełni zgłaszane.
- Osoby wynajmujące nieruchomości: Szczególnie wynajem krótkoterminowy, który często omija system podatkowy.
Dla tych osób publiczna aktywność w internecie, która do tej pory była narzędziem do zdobywania klientów, może stać się dowodem w postępowaniu podatkowym. Fiskus wychodzi z założenia, iż jeżeli ktoś publicznie reklamuje swoje usługi, to prowadzi działalność zarobkową, która musi znaleźć odzwierciedlenie w dokumentach.
Jak się zabezpieczyć i uniknąć problemów? Klucz to transparentność
W obliczu tak zaawansowanych narzędzi kontrolnych, strategia „jakoś to będzie” przestaje być skuteczna. Najlepszą obroną jest pełna transparentność i uregulowanie swoich spraw podatkowych, zanim zainteresuje się nimi urząd. Nie chodzi o rezygnację z mediów społecznościowych, ale o zapewnienie spójności między cyfrowym wizerunkiem a rzeczywistością finansową.
Oto kilka praktycznych kroków, które warto podjąć:
- Zrób przegląd dochodów: Upewnij się, iż wszystkie źródła przychodów z ostatniego roku (i lat poprzednich, pamiętając o 5-letnim okresie przedawnienia) zostały prawidłowo zgłoszone w zeznaniach PIT.
- Dokumentuj przychody: jeżeli otrzymujesz darowizny od rodziny, które tłumaczą większe wydatki, upewnij się, iż zostały one zgłoszone do urzędu skarbowego na odpowiednich formularzach (SD-Z2).
- Zarejestruj działalność: jeżeli regularnie świadczysz usługi lub sprzedajesz towary, rozważ rejestrację działalności gospodarczej. Dostępne są różne formy opodatkowania, w tym działalność nierejestrowana do pewnego progu przychodów.
- Bądź ostrożny w sieci: Zastanów się dwa razy, zanim publicznie pochwalisz się drogim zakupem, jeżeli nie masz na niego pokrycia w oficjalnych dochodach. Rozważ zmianę ustawień prywatności swojego profilu na bardziej restrykcyjne.
Era cyfrowej transformacji dotarła do administracji skarbowej na dobre. W 2025 roku nasz cyfrowy ślad to otwarta księga, z której fiskus potrafi czytać coraz sprawniej. Dbałość o porządek w finansach i zgodność deklaracji podatkowych z rzeczywistością to już nie tylko obowiązek, ale najlepsza polisa ubezpieczeniowa przed kosztownymi konsekwencjami kontroli skarbowej.
Read more:
Skarbówka uruchomiła nowy system. Automatycznie sprawdzi, czy stać cię na te wakacje!
