Prezydent RP złożył podpis pod kluczową nowelizacją ustawy, która wprowadza rewolucyjne zmiany w handlu detalicznym w Polsce. Już za dwa tygodnie w życie wejdą przepisy, które drastycznie zaostrzają zasady sprzedaży popularnych produktów, do tej pory dostępnych bez większych ograniczeń. Nowe prawo wprowadza bezwzględny zakaz sprzedaży elektronicznych papierosów oraz woreczków nikotynowych osobom poniżej 18. roku życia, niezależnie od tego, czy zawierają one nikotynę. To fundamentalna zmiana, która wymusi na tysiącach sklepów w całym kraju natychmiastowe dostosowanie procedur i systemów weryfikacji wieku klientów. Ministerstwo Zdrowia argumentuje, iż celem jest kompleksowa ochrona zdrowia młodzieży przed potencjalnie szkodliwymi nawykami, które mogą prowadzić do uzależnienia w przyszłości. Dla sprzedawców i konsumentów oznacza to nową rzeczywistość zakupową.
Co dokładnie obejmuje nowy zakaz? To musisz wiedzieć
Nowe przepisy, które wejdą w życie lada dzień, są niezwykle precyzyjne i szeroko zakrojone. Zakaz sprzedaży osobom niepełnoletnim nie dotyczy jedynie samych urządzeń. Ograniczenia obejmują całą kategorię produktów, w tym:
- Elektroniczne papierosy – zarówno te zawierające nikotynę, jak i ich odpowiedniki „zerówki”, czyli płyny całkowicie pozbawione tej substancji.
- Woreczki nikotynowe – popularna alternatywa dla tradycyjnych wyrobów tytoniowych, również objęta jest całkowitym zakazem sprzedaży nieletnim.
- Pojemniki zapasowe i akcesoria – zakaz dotyczy także wszystkich elementów niezbędnych do korzystania z e-papierosów, takich jak liquidy, grzałki, ładowarki czy wymienne kartridże.
Ta szeroka definicja oznacza, iż sprzedawcy muszą dokładnie przeanalizować swój asortyment. Każdy produkt, który może być powiązany z używaniem e-papierosów, będzie wymagał weryfikacji wieku kupującego. Celem ustawodawcy jest całkowite odcięcie młodzieży od dostępu do produktów, które mogą stanowić „bramę” do nałogu nikotynowego, choćby jeżeli same w sobie go nie zawierają. To sygnał, iż państwo traktuje te wyroby na równi z tradycyjnymi papierosami i alkoholem.
Nowe obowiązki dla sprzedawców. Jak przygotować sklep na zmiany?
Wdrożenie nowych regulacji to ogromne wyzwanie logistyczne i organizacyjne dla całej branży handlowej. Właściciele sklepów muszą podjąć natychmiastowe kroki, aby uniknąć dotkliwych kar. Kluczowym obowiązkiem jest wprowadzenie widocznych i czytelnych oznakowań informujących o zakazie sprzedaży określonych produktów osobom poniżej 18. roku życia. Informacje te muszą znaleźć się w miejscu sprzedaży, na przykład przy kasie lub na półce z towarem.
Najważniejszą zmianą jest jednak obowiązek systematycznej weryfikacji wieku. Personel będzie zobligowany do żądania okazania dokumentu tożsamości od każdej osoby, która chce kupić e-papierosa lub woreczki nikotynowe, a jej wygląd może wskazywać na niepełnoletność. Co istotne, przepisy nie pozostawiają tu pola do interpretacji – odmowa okazania dokumentu musi skutkować odmową sprzedaży. Obowiązek ten dotyczy nie tylko sklepów stacjonarnych, ale również handlu internetowego oraz automatów sprzedażowych. Sklepy online będą musiały wdrożyć skuteczne systemy weryfikacji wieku, a automaty zostaną wyposażone w specjalne moduły lub całkowicie znikną z miejsc publicznych dostępnych dla młodzieży, jak galerie handlowe czy okolice szkół.
Surowe kary i rozszerzony zakaz używania. Co grozi za złamanie przepisów?
Ustawodawca zadbał o to, by nowe przepisy były rygorystycznie przestrzegane. Za sprzedaż e-papierosów lub woreczków nikotynowych osobie niepełnoletniej grozi wysoka kara finansowa, która może sięgnąć choćby 5000 złotych za pojedyncze naruszenie. Rząd zapowiada zintensyfikowanie kontroli, w których uczestniczyć będą m.in. funkcjonariusze Policji i inspektorzy Państwowej Inspekcji Handlowej. Służby otrzymały dodatkowe narzędzia do egzekwowania prawa, co ma zapewnić skuteczność nowych regulacji.
To jednak nie wszystko. Nowelizacja znacząco rozszerza również zakaz używania elektronicznych papierosów w miejscach publicznych. od dzisiaj zakaz „palenia” będzie dotyczył wszystkich e-papierosów, także tych beznikotynowych. Oznacza to, iż nie będzie można ich używać w takich miejscach jak:
- przystanki komunikacji publicznej,
- restauracje i bary (poza wyznaczonymi strefami),
- place zabaw i tereny szkolne,
- obiekty sportowe i kulturalne,
- inne przestrzenie wspólnego użytkowania.
Za złamanie tego zakazu również przewidziano mandaty. Celem jest ochrona osób postronnych przed ekspozycją na aerozol wydychany przez użytkowników e-papierosów.
Jakie będą długofalowe skutki dla rynku i konsumentów?
Wprowadzone zmiany bez wątpienia wstrząsną rynkiem e-papierosów w Polsce. W krótkim terminie branża handlowa musi ponieść koszty związane z przeszkoleniem personelu i wdrożeniem nowych procedur. Może to wpłynąć na czas obsługi i prowadzić do sytuacji konfliktowych z klientami, którzy nie będą mieli przy sobie dokumentu tożsamości.
W perspektywie długoterminowej, ograniczenie dostępu dla nieletnich może znacząco wpłynąć na wielkość sprzedaży i rentowność tego segmentu rynku. Producenci i importerzy będą musieli całkowicie zmienić swoje strategie marketingowe, eliminując wszelkie przekazy, które mogłyby trafiać do młodych odbiorców. Zmienią się również opakowania produktów, na których pojawią się wyraźne ostrzeżenia. Polska, wprowadzając te restrykcje, dołącza do rosnącego grona państw Unii Europejskiej, które zaostrzają przepisy w odpowiedzi na obawy związane ze zdrowiem publicznym, co sugeruje, iż jest to trend, który będzie się nasilał w całej Europie.
Read more:
Prezydent podpisał ustawę. Rewolucja w sklepach i surowe kary za sprzedaż nieletnim
