W afgańskiej prowincji Helmand doszło do szokującego wydarzenia, które odbiło się echem nie tylko w regionie, ale i na całym świecie. W dystrykcie Marjah sześcioletnia dziewczynka została wydana za mąż za 45-letniego mężczyznę, już posiadającego dwie żony.
Według lokalnych źródeł, ojciec dziecka otrzymał zapłatę w zamian za zawarcie tego „małżeństwa”. Zdjęcia z ceremonii, na których widać mężczyznę stojącego obok wyraźnie przerażonego dziecka, obiegły media społecznościowe, wywołując falę oburzenia.
Ceremonia miała zakończyć się przekazaniem dziewczynki do domu mężczyzny, ale zanim do tego doszło, zainterweniowali przedstawiciele talibskich władz. Mężczyzna został zatrzymany, ale nie postawiono mu żadnych zarzutów. Zamiast tego otrzymał instrukcję, by poczekał do momentu, aż dziewczynka ukończy dziewięć lat. Oficjalnie proces „legalizacji” związku został tymczasowo wstrzymany, ale działania te nie przyniosły realnej ochrony dziecka. Brak kary i brak systemowych mechanizmów przeciwdziałania takim przypadkom to norma w południowym Afganistanie, gdzie talibowie sprawują niemal niepodzielną władzę.
Organizacje praw człowieka uznały tę sytuację za kolejne ogniwo w łańcuchu tragedii dotykających dziewczęta w Afganistanie. Przypadki małżeństw dzieci stają się coraz częstsze, zwłaszcza w prowincjach Helmand, Kandahar i Zabul. Źródła w organizacjach pomocowych wskazują, iż przyczynami są m.in. głód, ubóstwo, brak edukacji oraz silne normy patriarchalne, które pozwalają traktować dziewczynki jak towar do wymiany lub sprzedaży.
Choć afgańskie prawo nie określa jednoznacznie minimalnego wieku zawarcia małżeństwa, to praktyki lokalne opierają się na luźno interpretowanych zasadach religijnych i tradycyjnych. W przypadku tej dziewczynki talibowie nie zakwestionowali samej idei małżeństwa z dzieckiem — jedynie odsunęli ją w czasie.
W dyskusji wokół takich przypadków często pojawia się pytanie: co mówi o tym islam? Koran nie określa co prawda konkretnego wieku małżeństwa, ale mówi o konieczności osiągnięcia dojrzałości fizycznej i psychicznej przed wejściem w związek. Fragmenty takie jak Sura An-Nisa (4:6) sugerują, iż małżeństwo — podobnie jak zarządzanie majątkiem — powinno być zarezerwowane dla osób, które osiągnęły odpowiedni poziom odpowiedzialności. W historii islamu istnieją przekazy o małżeństwie proroka Mahometa z Aiszą, zawartym, gdy miała prawdopodobnie sześć lat, jednak współcześni uczeni coraz częściej kwestionują wiarygodność tych relacji lub odczytują je w kontekście odmiennych norm VII wieku.
Tymczasem w Afganistanie, pod rządami talibów, sytuacja dziewcząt stale się pogarsza. Bez jasnych przepisów, bez systemu egzekwowania prawa i bez woli politycznej, takie historie będą się powtarzać. Organizacje międzynarodowe wzywają do zdecydowanych działań — od nacisków dyplomatycznych po wspieranie lokalnych inicjatyw pomagających ofiarom przemocy i aranżowanych małżeństw. Bo w tej walce nie chodzi o religię, tradycję czy lokalną kulturę — chodzi o elementarną godność dziecka.
