Rozejm, który nie daje pokoju. Co naprawdę oznacza „plan Trumpa” dla Gazy?

W rozmowie z Mariuszem Braszkiewiczem prezes Ogólnopolskiego Forum Badań nad Izraelem, Maciej Wojtyś, ocenia, iż wdrożenie planu jest mało realne, a sytuacja na miejscu daleka od stabilizacji.

Pokój na Bliskim Wschodzie? – Mariusz Braszkiewicz – Maciej Wojtyś

Rozejm ogłoszony na Twitterze

Rozejm w Gazie, zaprezentowany w mediach społecznościowych przez Donalda Trumpa, wszedł w życie w momencie, gdy izraelscy dowódcy otwarcie przyznawali, iż „nie mają już celów militarnych”. Izrael wycofał swoje siły do tzw. żółtej linii, obejmując kontrolą około 53% terytorium Gazy. W zamian Hamas zobowiązał się do wypuszczenia wszystkich żyjących zakładników oraz przekazania ciał zmarłych, w tym cudzoziemców – Polaków, Tajów czy obywateli innych państw.

— Wojna stała się dla Izraela kulą u nogi, dlatego konieczne było znalezienie drogi wyjścia — ocenia Maciej Wojtyś.

Międzynarodowe siły, których nie ma

Plan przewiduje wprowadzenie do Gazy międzynarodowych sił stabilizacyjnych, co miałoby odblokować pełne wycofanie izraelskiej armii. Jednak państwa arabskie – najważniejsze dla powodzenia tej misji – nie zgłaszają gotowości do udziału.

— Kraje arabskie nie chcą angażować się w Gazię, ani politycznie, ani militarnie. Historyczne urazy, konflikt z Palestyńczykami, a także zasada „nieprzyjmowania uchodźców” czynią całą operację nierealną — wyjaśnia Wojtyś.

Pokój na Bliskim Wschodzie? – Mariusz Braszkiewicz – Maciej Wojtyś

Rząd techniczny dla Gazy to polityczna fikcja

Szczególny sceptycyzm budzi punkt o powołaniu apolitycznego, tymczasowego rządu palestyńskiego, kontrolowanego przez Radę Pokoju pod przewodnictwem Donalda Trumpa i Tony’ego Blaira. Wojtyś nie kryje, iż plan zakłada „idealny świat”, który nie ma nic wspólnego z rzeczywistością:

— Autonomia Palestyńska jest skrajnie niewydolna, skompromitowana i nie ma społecznego poparcia. Hamas przeżywa kryzys, a lokalne frakcje walczą ze sobą. Nie ma siły politycznej, która mogłaby realnie zarządzać Gazą.

Rozejm na papierze, walki w terenie

Choć plan wprowadził zawieszenie broni, zarówno izraelskie wojsko, jak i palestyńskie frakcje regularnie je naruszają. Dodatkowo, na wycofanych terenach powstała próżnia bezpieczeństwa, którą wypełniają lokalne milicje.

— Izrael świadomie podsyca konflikty wewnątrz Gazy, wspierając niektóre klany przeciwko Hamasowi — mówi Wojtyś.

Reset Obywatelski

Bez kompromisów i bez cenzury. Tworzone tak przez dziennikarzy, jak i odbiorców, bo medium obywatelskie musi być interaktywne. Burzymy czwartą ścianę między dziennikarzami a odbiorcami.

Patronite.plPublicystyka

Zmiana mentalności - nierealne oczekiwania

Kontrowersyjny jest także punkt o promowaniu dialogu międzywyznaniowego i „zmianie mentalności obu narodów”. — Nie ma na to najmniejszych szans. Izraelskie społeczeństwo jest dziś bardziej prawicowe niż kiedykolwiek, a Palestyńczycy nie mają jednego przywódcy. Konsensus w Izraelu jest jasny: nie ma partnera do rozmów — podkreśla ekspert.

Czy powstanie państwo palestyńskie? Izrael mówi: nie

Choć plan wspomina o „wiarygodnej drodze do palestyńskiej państwowości”, premier Izraela Benjamin Netanjahu publicznie odrzucił jakąkolwiek możliwość powstania niepodległej Palestyny.

— Izrael podpisał dokument, ale nie zamierza go wypełniać w tym kluczowym punkcie — ocenia Wojtyś. — Dziś żadna ze stron nie jest gotowa do negocjacji w dobrej wierze.

Strefa Gazy protektoratem Donalda Trumpa?

Blanka Dżugaj i dr Michał Lipa analizują plan pokojowy dla Strefy Gazy. Wprawdzie daje on realną szansę na przerwanie natychmiastowego cierpienia w Gazie i uruchomienia odbudowy, ale tworzy przy tym nową formę międzynarodowego zarządzania terytorium — z elementami protektoratu i okupacji.

resetobywatelskiRedakcja

USA – wsparcie, które słabnie

Wojtyś wskazuje także na zmianę w polityce USA i nastrojach społecznych. Po raz pierwszy w badaniach opinii publicznej więcej Amerykanów deklaruje sympatię dla Palestyńczyków niż dla Izraela. W Partii Demokratycznej trend jest szczególnie widoczny.

— Młodzi demokraci widzą Izrael Netanjahu, nie ten egalitarny, socjalistyczny Izrael sprzed dekad — zaznacza.

Czy antysemityzm jest częścią chrześcijańskiego DNA? Prof. Stanisław Obirek i Marcin Celiński

Przyszłość konfliktu: pauza, nie pokój

Choć rozejm formalnie trwa, sytuacja na miejscu pozostaje niestabilna. Izrael przeżywa wewnętrzne napięcia między świecką większością a ultraortodoksyjną mniejszością, a na Zachodnim Brzegu ponownie wraca temat aneksji. Po stronie palestyńskiej chaos polityczny pozostało większy.

— To nie jest trwały pokój. To przerwa między kolejnymi fazami konfliktu — podsumowuje Wojtyś.

Propozycje pokojowe Trumpa - Mariusz Braszkiewicz - Bartosz Konieczka