22 listopada br. Chińska Akademia Nauk ogłosiła listę 59 nowych członków, wśród których znalazła się profesor Yan Ning. Mając zaledwie 45 lat jest najmłodszym członkiem w historii Akademii. Jej kandydatura była brana pod uwagę wcześniej już dwukrotnie, ale dopiero w tym roku dołączyła do tego zaszczytnego grona.
Yan w latach 1999-2000 kształciła się na Wydziale Medycyny i Nauk o Życiu renomowanego uniwersytetu Tsinghua. Następnie kontynuowała swoją edukację, zdobywając magisterium i tytuł doktora na Wydziale Biologii Molekularnej na Uniwersytecie Princeton (2000-2004). Po uzyskaniu tytułu doktora nauk pracowała na Princeton jako wykładowca do roku 2007.
W 2007 roku wróciła do Chin i pracowała w macierzystym Wydziale Medycyny i Nauk o Życiu uniwersytetu Tsinghua jako członek kadry wykładowczej. Pięć lat później, w 2012 roku, została mianowana profesorem tej uczelni.
Jej badania skupiały się na strukturze i mechanizmie białek transportujących błonę komórkową.
W 2017 roku Yan Ning zdecydowała się opuścić Tsinghua i dołączyć do zespołu wydziału Biologii Molekularnej Princeton University na zaproszenie profesor Shirley M. Tilghman. Ten krok wzbudził duże zainteresowanie w Chinach i wywołał krajową dyskusję zarówno w środowisku naukowym, jak i w społeczeństwie. Uważano bowiem, iż przyczyną decyzji Yan Ning mogły być trudności w realizacji jej celów naukowo-badawczych, z którymi borykała się w chińskim systemie akademickim. Profesor Yan otwarcie krytykowała Narodową Fundację Nauki Naturalnej Chin za niechęć do wspierania badań o wysokim poziomie ryzyka (w sensie braku pewności co do osiągnięcia spodziewanych/zakładanych wyników danych badań naukowych). Sama Yan zdementowała te spekulacje, stwierdzając, iż “zmiana otoczenia może przynieść nowe wyzwania i inspirację do przełomów naukowych”.
Za osiągnięcia w badaniach naukowych Yan Ning zdobyła wiele nagród. Jest laureatką nagrody dla młodych badaczy Protein Society w 2015 roku, nagrody międzynarodowej Beverley & Raymond Sackler w Biologii Fizycznej w 2015 roku, nagrody Alexandra M. Cruickshank na konferencji GRC poświęconej białkom transportującym błonę w 2016 roku, nagrody FAOBMB za doskonałość w badaniach w 2018 roku oraz nagrody Weizmann Women & Science w 2019 roku. W kwietniu 2019 roku Yan została wybrana na zagranicznego członka Narodowej Akademii Nauk Stanów Zjednoczonych. W kwietniu 2021 roku Yan Ning została wybrana na zagranicznego członka Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk.
1 listopada 2022 roku, przemawiając podczas Shenzhen Global Innovation Forum of Talents, Yan ogłosiła swoją rezygnację ze stanowiska na Princeton i powrót do Chin, aby zostać dziekanem współtworzonego przez nią Shenzhen Medical Academy of Research and Translation. W grudniu 2022 roku wróciła do Chin, gdzie objęła nowe stanowisko. 22 marca 2023 roku Yan została mianowana dyrektorem Shenzhen Bay Laboratory. W lipcu 2023 roku Yan została wybrana na zagranicznego członka Europejskiej Organizacji Badań Molekularnych.
A w listopadzie została najmłodszym w historii tej instytucji członkiem Chińskiej Akademii Nauk.
Dlaczego profesor Yan Ning wróciła do Chin? Często przypisywano jej decyzji motywacje polityczne, czyli zmianę nastawienia w USA do naukowców i badaczy chińskiego pochodzenia, których bardzo często podejrzewano o działania nielegalne na rzecz Chińskiej Republiki Ludowej. W tym przypadku wydaje się jednak, iż o powrocie do Chin zadecydowały nowe uwarunkowania, zmiana na tym polu, które miało być przyczyną podjęcia przez profesor Yan Ning pracy w Stanach Zjednoczonych. Zmieniło się nastawienie władz chińskich, a co za tym idzie akademickich gremiów decydenckich co do wspierania i finansowania badań ryzykownych, aktywności badawczych, których rezultaty są niepewne, które mogą nie dać spodziewanych i zakładanych wyników w określonym czasie. chiny inwestują coraz większe środki w badania podstawowe, których rezultaty mają nikłe szanse na komercjalizację w krótkim czasie. Niektórych (większości?) z tych badań nie da się komercjalizować w ogóle, ale mają one fundamentalne znaczenie dla poszerzania ludzkiej wiedzy, pozwalają uzyskać odpowiedzi na wiele pytań. Odpowiedzi, które rodzą kolejne pytania…
Autor: 梁安基 Andrzej Z. Liang, 上海 Shanghai, 中国 Chiny
e-mail: [email protected]
Redakcja: Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© www.chiny24.com
