W Zagrzebiu odbyło się nieformalne posiedzenie przywódców państw Unii Europejskiej, w którym wziął udział premier Mateusz Morawiecki. Dyskusje polityków były częścią przygotowań Agendy Strategicznej UE. Polska stoi na stanowisku, iż integracja europejska powinna uwzględniać suwerenność państw narodowych i opierać się na zasadach wypracowywanych kompromisów. Szef polskiego rządu podkreślił, iż w sytuacji, w której w grę wchodzą interesy państwa członkowskiego, to instytucje tego państwa powinny mieć fundamentalne znaczenie dla wytyczania priorytetów.
Agenda Strategiczna UE na lata 2024
Premier Mateusz Morawiecki podczas nieformalnego spotkania w Zagrzebiu.
Premier Mateusz Morawiecki podczas nieformalnego spotkania w Zagrzebiu.
Premier Mateusz Morawiecki podczas nieformalnego spotkania w Zagrzebiu.
Premier Mateusz Morawiecki podczas nieformalnego spotkania w Zagrzebiu.Program strategiczny UE na lata 2024–2029 jest opracowywany przez przywódców państw członkowskich, którzy razem omawiają i uzgadniają kierunki oraz cele działań politycznych wspólnoty na najbliższe lata. W coraz bardziej złożonym i niestabilnym świecie, Unia staje przed nowymi wyzwaniami gospodarczymi oraz geopolitycznymi.
– Unia Europejska znalazła się na rozdrożu. Dyskusja o tych wyzwaniach Unii Europejskiej, które są przed nami, nie tylko nabiera tempa, ale także charakteryzuje się dzisiaj kilkoma podstawowymi dylematami: czy iść w kierunku uwspólnotowienia – coraz większej liczby różnych regulacji, spraw dotyczących produkcji, gospodarki, migracji, spraw wewnętrznych, spraw zagranicznych, bezpieczeństwa, czy raczej skoncentrować się na tych wyzwaniach, które są najważniejsze i pomagać sobie nawzajem – powiedział premier Mateusz Morawiecki.
Liderzy wybranych państw Unii Europejskiej rozmawiali również o wzmocnieniu NATO w kontekście Ukrainy, ale również o wyzwaniach energetycznych czy klimatycznych. Szef polskiego rządu podniósł kwestię wyłączenie wydatków na obronność poza regulacje, które mogą uruchomić procedury związane z nadmiernym deficytem. Polska wydaje około 4% PKB na obronność, a nasz deficyt to 4,5% – a więc ogromna większość tego deficytu zależy właśnie od wydatków na obronność, na których nie zamieramy oszczędzać.
Polskie stanowisko w sprawie reformy traktowej UE
Główne zmiany, proponowane w ramach reformy traktatowej, obejmują eliminację zasady jednomyślności, czyli możliwości weta, w głosowaniach w Radzie Unii Europejskiej oraz masowe przeniesienie kompetencji z poziomu państw członkowskich na poziom UE. Zmiany mają znacznie rozszerzyć kompetencje współdzielone, które obejmowałyby 8 nowych obszarów: politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, ochronę granic, leśnictwo, zdrowie publiczne, obronę cywilną, przemysł oraz edukację.
– Mam przekonanie, iż tutaj, z tej dyskusji, wychodzimy wzmocnieni tą myślą, iż to państwa członkowskie – na zasadzie subsydiarności – powinny podejmować większość decyzji – podkreślił szef polskiego rządu. I dodał: – Tam, gdzie interesy państwa członkowskiego wchodzą w grę, to instytucje tego państwa – rząd, Sejm (u nas, w Polsce) – powinny mieć pierwszoplanowe znaczenie, fundamentalne znaczenie dla wytyczania priorytetów.
Poprzedni nieformalny szczyt w Granadzie
Wcześniej liderzy państw UE przeprowadzili strategiczną dyskusję na nieformalnym szczycie Rady Europejskiej w Grenadzie 6 października 2023 r. Premier Mateusz Morawiecki na spotkaniu europejskich przywódców w Hiszpanii omawiał m.in. temat nielegalnej migracji. Polskie granice są zabezpieczone i kontrolowane, ale niektóre kraje europejskie szukają sposobów na zarządzanie imigracją. Nie zgadzamy się na unijne propozycje przymusowej relokacji nielegalnych imigrantów.
Nieformalne spotkanie europejskich liderów w Grenadzie zwieńczono deklaracją. Dzięki polskiemu wetu, nie przyjęto zapisów, które wyraziłyby wolę przymusowego przyjmowania imigrantów.
