Opinia biegłego a opinia rzeczoznawcy w sprawach budowlanych – co ma większą moc dowodową?

W sprawach cywilnych dotyczących prawa budowlanego najważniejsze jest ustalenie faktów technicznych – szczególnie w przypadku wad wykonawczych, usterek konstrukcyjnych, błędów w nadzorze inwestorskim czy szkód sąsiedzkich. W takich sytuacjach pojawia się pytanie: czy wystarczy opinia rzeczoznawcy, czy konieczne jest powołanie biegłego sądowego? Odpowiedź wymaga zrozumienia różnic między tymi dwoma środkami dowodowymi. Często zdarza się, iż strony w procesie przedstawiają sprzeczne opinie – która z nich ma większą moc?

Opinia biegłego sądowego – kiedy i dlaczego jest niezbędna?

Zgodnie z art. 278 § 1 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.), sąd zasięga opinii biegłych, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga wiedzy specjalistycznej. Biegły powoływany jest przez sąd (z urzędu lub na wniosek strony), a jego opinia stanowi pełnowartościowy środek dowodowy, podlegający ocenie sądu na zasadzie swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.).

Cechy opinii biegłego:

• sporządzana na zlecenie sądu lub na zgodny wniosek stron,
• opiera się na dokumentacji procesowej, wizji lokalnej, a czasem na rozprawie technicznej,
• może być uzupełniana, wyjaśniana lub konfrontowana z innymi dowodami,
• stanowi dowód z opinii biegłego w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c.

Ważne: opinia biegłego może być wykorzystana dopiero w toku postępowania sądowego.

Prywatna opinia rzeczoznawcy – czy może zastąpić biegłego?

Opinie sporządzane przez rzeczoznawców, ekspertów budowlanych czy inżynierów na zlecenie strony nie mają takiej samej mocy jak opinia biegłego. Są to dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., co oznacza, iż stanowią jedynie dowód tego, iż osoba podpisująca dokument złożyła określone oświadczenie.

Skutki procesowe opinii prywatnej:

• sąd traktuje ją jako twierdzenie strony poparte dokumentem,
• nie zastępuje wiedzy specjalistycznej sądu,
• może być podstawą do wnioskowania o powołanie biegłego,
• nie korzysta z domniemania bezstronności.

Taka opinia jest zwykle przygotowywana na etapie przedprocesowym, aby pomóc stronie ocenić sytuację techniczną. Choć może być pomocna, sąd i tak najczęściej zleci własną ekspertyzę.

W praktyce sądowej opinie biegłych mają zdecydowanie większe znaczenie. Tylko one mogą stanowić samodzielną podstawę ustaleń faktycznych, np. w sprawach:

• wad budowlanych,
• zakresu i kosztów napraw,
• prawidłowości wykonania robót.

Prywatna opinia rzeczoznawcy pełni natomiast funkcję pomocniczą:

• ułatwia zrozumienie sprawy na wstępnym etapie,
• może uzasadniać potrzebę powołania biegłego,
• zmusza przeciwnika do odniesienia się do konkretnych argumentów.

Wnioski praktyczne – co warto wiedzieć przed procesem?

• Opinia rzeczoznawcy jest przydatna przed wniesieniem sprawy do sądu, ale nie zastąpi opinii biegłego.
• Jeśli sprawa trafi do sądu, najprawdopodobniej zostanie powołany biegły.
• Podważenie opinii biegłego jest trudne – sąd często przyjmuje jego ustalenia jako wiążące.
• W przypadku niekorzystnej opinii biegłego warto złożyć zarzuty i wnioskować o jego przesłuchanie.

Kiedy szczególnie potrzebna jest opinia biegłego?

• Reklamacje robót budowlanych,
• Spory z deweloperami,
• Szkody spowodowane wadliwym wykonawstwem,
• Konflikty między wykonawcą a inwestorem.

Podsumowanie

Choć prywatna opinia rzeczoznawcy może pomóc w przygotowaniu sprawy, ostateczne rozstrzygnięcie zależy od opinii biegłego sądowego. Warto więc od początku strategii procesowej uwzględnić konieczność jego powołania.

Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.

Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!

• 

  Opinia biegłego a opinia rzeczoznawcy w sprawach budowlanych – co ma większą moc dowodową?28 maja 2025

  W sprawach cywilnych dotyczących prawa budowlanego najważniejsze jest ustalenie faktów technicznych – szczególnie w przypadku wad wykonawczych, usterek konstrukcyjnych, błędów w nadzorze inwestorskim czy szkód sąsiedzkich.

• 

  Dodatek mieszkaniowy – mało znana pomoc, która może uratować Twój budżet26 maja 2025

  W Polsce wiele osób boryka się z trudnościami finansowymi, które utrudniają regularne opłacanie czynszu i kosztów utrzymania mieszkania. Niewielu jednak wie, iż istnieje specjalne świadczenie –

• 

  Czy pracodawca może kontrolować pracownika zdalnego? Nowe orzecznictwo i praktyczne wskazówki26 maja 2025

  Praca zdalna stała się standardem w wielu firmach, jednak wciąż budzi wątpliwości – zwłaszcza w zakresie kontroli pracowników przez pracodawców. Czy monitoring aktywności jest legalny? Jakie