Masz słup energetyczny na działce? Możesz dostać tysiące złotych odszkodowania

Słup energetyczny na Twojej działce to nie tylko element krajobrazu, ale potencjalne źródło dodatkowych pieniędzy. Wielu właścicieli nieruchomości w Polsce nie zdaje sobie sprawy, iż za obecność instalacji przesyłowych na ich gruncie należy im się wynagrodzenie od firmy energetycznej. Przez lata giganci energetyczni korzystali z prywatnych terenów bez odpowiednich umów, a teraz sądy coraz częściej stają po stronie obywateli. W 2025 roku świadomość prawna rośnie, a wraz z nią szanse na uzyskanie solidnego odszkodowania za tzw. bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Problem dotyczy setek tysięcy działek w całym kraju, na których postawiono słupy, transformatory czy przeprowadzono linie energetyczne bez formalnego uregulowania statusu prawnego. jeżeli firma nie jest w stanie przedstawić umowy o ustanowieniu służebności przesyłu lub decyzji administracyjnej, właściciel gruntu ma otwartą drogę do dochodzenia swoich roszczeń. Mówimy tu o kwotach sięgających od kilku do choćby kilkunastu tysięcy złotych za jeden słup, w zależności od wielu czynników.

Bezumowne korzystanie, czyli podstawa Twoich roszczeń

Kluczowym pojęciem w walce o odszkodowanie jest „bezumowne korzystanie z nieruchomości”. Zgodnie z polskim prawem, prawo własności jest święte i nikt, choćby duża państwowa spółka, nie może z niego korzystać bez zgody właściciela lub odpowiedniej podstawy prawnej. jeżeli na Twojej działce znajduje się infrastruktura energetyczna, a w księdze wieczystej brak jest wpisu o służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa, to najprawdopodobniej masz do czynienia właśnie z taką sytuacją.

Oznacza to, iż firma energetyczna czerpie korzyści z Twojej własności (przesyłając energię i zarabiając na tym), nie płacąc Ci za to ani złotówki. W takiej sytuacji Kodeks cywilny daje Ci prawo do żądania:

• Wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu za okres do 6 lat wstecz (ze względu na termin przedawnienia roszczeń dla przedsiębiorców).
• Ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu na przyszłość, co zapewni Ci regularne wynagrodzenie.
• W skrajnych przypadkach choćby usunięcia urządzeń, jeżeli uniemożliwiają one racjonalne korzystanie z nieruchomości.

Pamiętaj, iż ciężar dowodu, iż firma ma prawo do korzystania z Twojej działki, spoczywa na niej, a nie na Tobie. To przedsiębiorstwo musi udowodnić, iż posiada tytuł prawny do zajmowania części Twojej nieruchomości.

Ile można zyskać? Sprawdź, od czego zależy wysokość odszkodowania

Wysokość odszkodowania nie jest stała i zależy od indywidualnej wyceny dokonanej najczęściej przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego. To nie są arbitralne kwoty, ale wynik precyzyjnej analizy. Sąd lub strony w trakcie negocjacji biorą pod uwagę szereg kluczowych czynników, które wpływają na ostateczną sumę. Nie ma jednego „cennika za słup”, ale można wskazać, co ma największe znaczenie.

Główne elementy wpływające na wysokość wynagrodzenia to:

• Wartość rynkowa nieruchomości: Im droższa działka (np. w mieście, o charakterze budowlanym), tym wyższe będzie odszkodowanie.
• Powierzchnia strefy ochronnej: Chodzi o pas gruntu wokół instalacji, na którym obowiązują ograniczenia w użytkowaniu (np. zakaz budowy, sadzenia wysokich drzew). Im większa strefa, tym większa rekompensata.
• Stopień uciążliwości instalacji: Sąd ocenia, jak bardzo słup czy linia energetyczna ograniczają możliwość korzystania z działki zgodnie z jej przeznaczeniem.
• Spadek wartości całej nieruchomości: Obecność infrastruktury energetycznej często obniża atrakcyjność i cenę rynkową całej działki, co również podlega rekompensacie.

W praktyce kwoty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie oraz za ustanowienie służebności mogą wahać się od 5 000 zł do choćby 20 000 zł i więcej za jeden obiekt, zwłaszcza w przypadku słupów wysokiego napięcia na atrakcyjnych gruntach.

Jak ubiegać się o pieniądze? Krok po kroku do odszkodowania

Proces odzyskiwania należnych pieniędzy wymaga formalnego działania. Nie wystarczy telefon do lokalnego zakładu energetycznego. Aby skutecznie dochodzić swoich praw, warto postępować według sprawdzonej ścieżki. Działając metodycznie, zwiększasz swoje szanse na sukces, czy to na drodze polubownej, czy sądowej.

Oto uproszczony schemat działania:

1. Weryfikacja dokumentów: Zacznij od sprawdzenia działu III księgi wieczystej Twojej nieruchomości. jeżeli nie ma tam wpisu o służebności na rzecz firmy energetycznej, to sygnał do działania. Zbierz wszystkie posiadane dokumenty dotyczące działki.
2. Wezwanie do zapłaty: Skieruj do przedsiębiorstwa przesyłowego (właściciela infrastruktury) oficjalne, pisemne wezwanie. W piśmie zażądaj zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie za ostatnie 6 lat oraz zaproponuj ustanowienie odpłatnej służebności na przyszłość.
3. Negocjacje: Po otrzymaniu wezwania firma często podejmuje próbę negocjacji. Mogą zaproponować ugodę i określoną kwotę. Warto na tym etapie skonsultować się z prawnikiem lub rzeczoznawcą, aby ocenić, czy propozycja jest uczciwa.
4. Droga sądowa: jeżeli negocjacje zakończą się fiaskiem lub firma zignoruje Twoje pismo, jedynym wyjściem pozostaje złożenie pozwu do sądu. Choć proces sądowy może trwać, to właśnie na tej drodze właściciele nieruchomości najczęściej uzyskują najkorzystniejsze rozstrzygnięcia.

Uwaga na przedawnienie i zasiedzenie. Kiedy firma może odmówić zapłaty?

Choć prawo stoi po stronie właścicieli, firmy energetyczne mają w swoim arsenale dwa potężne argumenty obronne: przedawnienie i zasiedzenie. Znajomość tych pojęć jest kluczowa, ponieważ zwlekanie z podjęciem działań może pozbawić Cię szansy na odszkodowanie. Czas gra na Twoją niekorzyść.

Po pierwsze, roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przedawnia się z upływem 6 lat (wcześniej było to 10 lat). Oznacza to, iż możesz żądać pieniędzy tylko za ten okres wstecz od dnia złożenia wezwania lub pozwu. Każdy miesiąc zwłoki to potencjalna utrata części należnej kwoty.

Po drugie, jeszcze większym zagrożeniem jest zasiedzenie służebności przesyłu. jeżeli firma energetyczna korzystała z Twojej działki nieprzerwanie przez 30 lat (lub 20 lat, jeżeli działała w dobrej wierze, co jest rzadkością), może złożyć do sądu wniosek o stwierdzenie zasiedzenia. jeżeli sąd przyzna jej rację, firma nabywa prawo do korzystania z Twojej ziemi za darmo i na zawsze, a Ty tracisz wszelkie roszczenia. Dlatego tak ważne jest, aby jak najszybciej przerwać bieg zasiedzenia, np. poprzez złożenie pozwu.

Podsumowując, jeżeli na Twojej działce od lat stoi słup energetyczny, nie traktuj go jako stałego elementu krajobrazu. To może być Twoje prawo do konkretnych pieniędzy. W 2025 roku warto sprawdzić stan prawny swojej nieruchomości i, jeżeli są ku temu podstawy, zawalczyć o należne odszkodowanie. Im szybciej zaczniesz działać, tym większe masz szanse na sukces.