Już od 1 października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać nowy system kaucyjny. Wraz z jego wprowadzeniem duże sieci handlowe – takie jak Biedronka czy Lidl – zaczną doliczać dodatkowe opłaty przy kasie.
Chodzi o kaucję za wybrane opakowania, która – choć będzie dodatkowym kosztem dla klientów – będzie mogła zostać w pełni odzyskana.
Kaucja w sklepach: ile zapłacimy?
Wysokość opłaty zależy od rodzaju opakowania. System kaucyjny obejmie:
plastikowe butelki jednorazowe do 3 litrów – kaucja 50 groszy,
szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra – 1 zł,
puszki metalowe do 1 litra – 50 groszy.
To oznacza, iż kupując np. trzy napoje w plastikowych butelkach, zapłacimy dodatkowo 1,50 zł. Cztery szklane butelki będą oznaczać 4 zł dopłaty. Nowa opłata pojawi się automatycznie na paragonie i będzie dotyczyła każdego objętego systemem opakowania. Zwrot pieniędzy będzie możliwy tylko po oddaniu opakowań – najlepiej do specjalnych automatów, które staną w sklepach.
Skąd ten pomysł? Cel: recykling i ochrona środowiska
System kaucyjny ma przede wszystkim zachęcić Polaków do zwracania zużytych opakowań – zarówno z tworzyw sztucznych, szkła, jak i metalu. Pomysł nie jest nowy – podobne rozwiązania funkcjonują już w wielu krajach Europy, m.in. w Niemczech czy na Litwie. W Polsce pierwotnie system miał ruszyć 1 stycznia 2025 r., jednak zmiany legislacyjne opóźniły jego start o dziewięć miesięcy.
Nowe przepisy zobowiązują duże sklepy – o powierzchni powyżej 200 m² – do przyjmowania zwrotów opakowań i wyposażenia placówek w specjalne maszyny. To w nich klienci będą mogli oddawać opakowania i odzyskać pieniądze.
Biedronka i Lidl już gotowe. Maszyny działają
Biedronka i Lidl już od kilku miesięcy przygotowują się do nadchodzących zmian. Sieć Lidl uruchomiła testy automatów do recyklingu jeszcze w 2022 roku, a pod koniec 2023 roku informowała, iż klienci odebrali w ten sposób vouchery zakupowe o łącznej wartości 100 tys. zł.
Z kolei Biedronka rozpoczęła wprowadzanie tzw. recyklomatów w 2023 roku. Maszyny te przyjmują plastikowe butelki i puszki, a w zamian wydają vouchery o wartości 5 groszy za sztukę. Po 1 października 2025 roku system zostanie ujednolicony – zamiast voucherów sklepy będą zwracać pełną kwotę pobranej kaucji.
Co na to klienci? Polacy zdecydowanie za
Według badania przeprowadzonego przez austriacką markę Waterdrop, Polacy z entuzjazmem podchodzą do planowanego systemu kaucyjnego. Aż 88,3 proc. ankietowanych wyraziło poparcie dla jego wdrożenia. Badani uznali, iż oddawanie butelek i puszek w zamian za zwrot pieniędzy to dobry sposób na walkę z zanieczyszczeniem środowiska.
Kto nie zapłaci? Ważna informacja dla klientów
Nowa opłata dotyczy wyłącznie produktów w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym. Kupując towary w opakowaniach nieobjętych kaucją – np. kartonach, butelkach powyżej 3 litrów lub opakowaniach zbiorczych bez jednostkowego oznaczenia – klienci nie będą musieli płacić dodatkowo. Jednak przy zakupie popularnych napojów gazowanych, wody mineralnej czy piwa – doliczenie kaucji stanie się regułą.
