Kredyt 2%, czyli jak PiS dotuje deweloperów
Polski rynek mieszkaniowy przez ostatnie lata jest ciągle rozgrzany do czerwoności. Początkowo masowy dodruk pieniądza, a w następstwie tego inflacja, potem miliony uchodźców i imigrantów zarobkowych. To wszystko przez ostatnie lata było głównym czynnikiem, który działał wzrostowo na rynek mieszkaniowy w Polsce, podnosząc ciągle ceny najmu oraz zakupu. Kiedy na przełomie roku 2023 popyt zaczął słabnąć, a deweloperzy błagali rząd o pomoc, pojawił się na horyzoncie kredyt 2% jako sztandarowy filar kampanii partii rządzącej na najbliższe wybory. Jak zadziałał on na rynek mieszkaniowy oraz dlaczego rząd zdecydował się go wprowadzić?
Przyczyny
Według raportu NBP ceny transakcyjne mieszkań na rynku wtórnym na przełomie II kwartału 2022 i I kwartału 2023 spadły o około 8%. Był to pierwszy sygnał niespotykany wcześniej w Polsce wskazujący na to, iż rynek nieruchomości się “schładza”. Ostatnio takie spadki wystąpiły przed 2013 rokiem, kiedy to stagnacja była spowodowana globalnym kryzysem z 2008 roku (tzw. Subprime crisis). W momencie, gdy deweloperzy oraz wykonawcy zaczęli zauważać co się dzieje wystosowali do rządu pismo skarżąc się na niewyobrażalnie złą sytuację i na możliwe zwiększenie bezrobocia. “Polski rynek nieruchomości stoi u progu kryzysu nienotowanego od 2008 roku. Pilnie należy wprowadzić rozwiązania, które zmniejszą spadki rozpoczynanych inwestycji mieszkaniowych. Brak interwencji rządu może doprowadzić do utraty miejsc pracy przez 100 tys. pracowników firm bezpośrednio związanych ze wznoszeniem nowych budynków, jak i w branżach powiązanych z rynkiem mieszkaniowym.” czytamy. Co interesujące w dokumencie, który wystosowała grupa do rządu zostały podane 5 zaleceń, które rząd powinien według nich wprowadzić:
– Przywrócenie ulgi budowlanej na wynajem
– Pomoc młodym rodzinom w nabyciu pierwszego mieszkania np. poprzez przywrócenie
programu Rodzina na Swoim lub wprowadzenie kredytów o stałej niskiej stopie
procentowej
– Wsparcie projektów termomodernizacyjnych w istniejącym zasobie mieszkaniowym
– Wsparcie nowego budownictwa nisko i zero energetycznego
– Złagodzenie rekomendacji KNF w zakresie buforu 5% dla kredytów o stałej lub okresowo stałej stopie procentowej
Widoczny "krach" w drugim kwartale 2022 na rynku wtórnym w cenach transakcyjnych (źródło zametr.pl)
Decyzje rządu
Jak można zauważyć na razie 3 z 5 podanych podpunktów zostały zrealizowane, pierwszy z nich czyli złagodzenie rekomendacji 7 lutego 2023, następnie “Pomoc młodym rodzinom w nabyciu pierwszego mieszkania np. poprzez przywrócenie programu Rodzina na Swoim lub wprowadzenie kredytów o stałej niskiej stopie procentowej” wprowadzony jako kredyt 2% przedstawiony 8 marca 2023 przez Waldemara Budę i końcowo “Wsparcie projektów termomodernizacyjnych w istniejącym zasobie mieszkaniowym” jako projekt “Przyjazne osiedle” zaproponowany przez premiera Mateusza Morawieckiego 4 września 2023.
Rozpoczynamy dziś ofensywę programową, czyli przedstawianie nowych konkretów na kolejną kadencję.
1⃣ konkret PiS: wielki program „Przyjazne Osiedle” - modernizacja i rewitalizacja osiedli oraz bloków z tzw. wielkiej płyty #KonkretyPiS
pic.twitter.com/xo9Ss3KN6r
Skutki
Sama zapowiedź programu kredyt 2% oraz towarzyszącemu mu kontu mieszkaniowemu wywołały panikę u kupujących oraz euforię u sprzedających. Od chwili jego ogłoszenia w marcu 2023 roku widać wyraźny wzrost cen miesiąc do miesiąca. Kiedy program wystartował znacznie zmiejszyła się podaż lokalów, a deweloperzy zostali zasypani telefonami. Aktualnie na rozpatrzenie wniosku czeka się długo, ponieważ banki nie nadążają z ich przetwarzaniem. Prowadzi to do tego, iż młodym Polakom tak naprawdę coraz ciężej dotrzeć do własnego lokum i prowadzi to do dalszego zwiększenia inflacji.
Widoczny niemal liniowy wzrost cen ofertowych na przykładzie Warszawy (źródło zametr.pl)
Głosowanie nad ustawą (aktualizacja)
W głosowaniu 386 posłów poparło ustawę, przeciw było 48, głównie z Konfederacji, Polski 2050, Lewicy i Wolnościowców. Należy zwrócić uwagę, iż większość posłów zarówno PiS jak i KO poparło ten projekt.