Hungary blocks EU joint message on Belarus elections

Węgry nie zgodziły się na wspólne oświadczenie Unii Europejskiej dotyczące wyborów prezydenckich na Białorusi, w których zwyciężył Aleksandr Łukaszenka. Decyzja ta wywołała kontrowersje wśród państw członkowskich UE, podkreślając napięcia w polityce zagranicznej wspólnoty.

Wyniki wyborów: Łukaszenka z miażdżącą przewagą

Według oficjalnych wyników, Aleksandr Łukaszenka zdobył aż 87,6% głosów w wyborach prezydenckich na Białorusi. Białoruskie media, powołując się na wyniki exit poll, wskazały, iż pozostali kandydaci osiągnęli od 1 do 3% poparcia, a 5,1% wyborców zagłosowało przeciwko wszystkim kandydatom. Łukaszenka, który rządzi krajem od 31 lat, będzie pełnił funkcję prezydenta już po raz siódmy.

Wybory odbyły się w atmosferze silnych ograniczeń dla mediów, represji wobec opozycji oraz braku międzynarodowej obserwacji. Jak podkreśliły unijne instytucje, głosowanie nie spełniło standardów demokratycznych, a jego wyniki zostały uznane za niewiarygodne.

„Sytuacja gorsza niż w 2020 roku” – komentarze opozycji

Paweł Łatuszka, białoruski opozycjonista i wiceszef Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego Białorusi, w rozmowie z RMF FM ocenił, iż obecna sytuacja polityczna na Białorusi pozostało trudniejsza niż po wyborach w 2020 roku.

– Wówczas – jak wojskowi strzelali do ludzi – mogli ponieść odpowiedzialność. Teraz ustawa pozwala strzelać do ludzi i nie ponosić odpowiedzialności (…) Protestów w związku z wyborami na Białorusi w tym roku nie było, ponieważ w białoruskich więzieniach są tysiące więźniów politycznych – powiedział Łatuszka.

Wspólne stanowisko UE zablokowane przez Węgry

Unia Europejska planowała wydanie wspólnego oświadczenia w sprawie wyborów na Białorusi. Projekt zakładał potępienie głosowania jako niewolnego, nieuczciwego i niezgodnego z zasadami prawa międzynarodowego. Dokument miał również podkreślić bezprecedensowe represje wobec opozycji i ograniczenia wolności prasy.

Radio Swoboda, powołując się na źródła w Brukseli, podało, iż Węgry i Słowacja początkowo nie poparły projektu oświadczenia. Słowacja ostatecznie zmieniła zdanie, ale Węgry jako jedyne państwo członkowskie UE odmówiły podpisania dokumentu. To zablokowało możliwość wydania wspólnego komunikatu przez całą wspólnotę.

Decyzja Węgier wywołała krytykę ze strony innych państw członkowskich, które uznały ją za osłabianie unijnej solidarności w sprawach polityki zagranicznej. Wysoka Przedstawiciel UE ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Kaja Kallas oraz Komisarz UE ds. Rozszerzenia UE Marta Kos opublikowały osobne oświadczenie, w którym stwierdzono fikcyjność i bezprawność wyborów z 26 stycznia.

Polityczne konsekwencje dla Białorusi i UE

Brak wspólnego stanowiska UE może mieć długofalowe konsekwencje zarówno dla Białorusi, jak i dla samej Unii Europejskiej. Po pierwsze, brak jednomyślności w kwestii potępienia wyborów osłabia presję dyplomatyczną na reżim Łukaszenki. Po drugie, różnice w podejściu państw członkowskich do polityki wobec Białorusi uwidaczniają podziały w UE, które mogą wpłynąć na przyszłe decyzje dotyczące sankcji czy polityki wschodniej.