Kalendarium historyczne: rocznica zakończenia dwumiesięcznego oblężenia Warszawy, którą okupowali Szwedzi pod wodzą feldmarszałka Arvida Wittenberga.
Dziś w naszym kalendarium przyjrzymy się kulisom tych wydarzeń.
29 grudnia 1655 roku, zebrane przez hetmanów Potockiego i Lanckorońskiego wojska, wypowiedziały posłuszeństwo Szwedom i zawiązały konfederację tyszowiecką, która miała na celu wyparcie wroga i przywrócenie władzy Jana Kazimierza. Król powrócił do kraju na początku stycznia 1956 roku, a 1 kwietnia złożył słynne „śluby lwowskie”, w których oddał Polskę Matce Bożej w opiekę. Po ślubach, z nową siłą wznowiono werbunek wojska i walkę z okupantem.
Ścigający hetmanów Karol Gustaw, nagle sam stał się zwierzyną łowną. Został otoczony w widłach Wisły i Sanu, a 7 kwietnia Stefan Czarniecki pokonał szwedzki korpus posiłkowy w bitwie pod Warką. Mimo wszystko królowi szwedzkiemu udało się wymknąć z okrążenia. Tymczasem na Litwie rósł opór przeciw polityce podległości wobec Szwedów. Na czele zbuntowanych chorągwi stanął Paweł Jan Sapieha, który pokonał Bogusława Radziwiłła w marcu 1656 roku w bitwie pod Janowem Podlaskim (wcześniej, bo jeszcze w grudniu 1655 roku zmarł zdrajca Janusz Radziwiłł).
Widząc niekorzystne zmiany w walkach, władze okupacyjne w Warszawie, którym przewodził feldmarszałem Arvid Wittenberg, rozpoczęły intensywne przygotowania do obrony miasta. Spalono część zabudowań cywilnych, a kościoły, klasztory i pałace zamieniono w twierdze. 24 kwietnia zaczęło się oblężenie. 17 maja nastąpił pierwszy polski szturm, jednak po sześciu godzinach walk doskonale przygotowani do obrony Szwedzi, odparli atak. 30 maja w rejon Warszawy przybył sam król Jan Kazimierz. 2 czerwca zaproponowano Wittenbergowi honorową kapitulację, ale ten ją odrzucił.
7 czerwca i 11 czerwca przeprowadzono kolejne, nieudane szturmy na miasto. Nie zakończyły się one jednak całkowitą porażką, zdobyto bowiem usytuowany w strategicznym miejscu pałac Biskupów Krakowskich na ulicy Miodowej, który stał się doskonałym stanowiskiem dla artylerii. W Warszawie zaczął panować głód i choroby, zdarzały się dezercje.
27 czerwca na polskie pozycje dotarły ciężkie działa oblężnicze. Natychmiast przystąpiono do ostrzału. 28 czerwca nastąpił kolejny szturm. Mimo iż Jan Kazimierz nie rzucił do walki najlepszych oddziałów, tym razem Szwedzi z wielkim trudem odparli atak.
Podczas nocnego szturmu z 29 na 30 czerwca zajęto kilka kolejnych, kluczowych obiektów. Wówczas Wittenberg poprosił o zawieszenie broni. Grał na zwłokę, ponieważ liczył na przybycie odsieczy. Polacy nie dali się jednak zwieść. Kolejny, tym razem decydujący szturm, miał miejsce 1 lipca. Doprowadził on do załamania obrony. Wittenberg poddał się. Początkowo ustalono, iż Szwedzi opuszczą miasto z honorami, jednak wzburzenie w polskich szeregach doprowadziło do ich internowania.
Niestety, zajęcie stolicy nie przyniosło spodziewanego efektu demotywującego przeciwnika. Jeszcze w tym samym miesiącu Szwedzi i ch sojusznicy z Brandenburgii przeszli do ofensywy i pokonali Polaków w bitwie pod Warszawą (28-30 lipca), po czym na powrót przejęli stolicę. Rozwścieczony Karol Gustaw kazał wymordować mieszkańców Pragi oraz modlących się o polskie zwycięstwo zakonników laterańskich.
Poprzedni wpis z naszego kalendarium dostępny jest tutaj.
