Der neue Kulturkampf (pol. Nowa walka kulturowa) to książka autorstwa Susanne Schröter, niemieckiej etnolog i profesor na Uniwersytecie Goethego we Frankfurcie. W książce tej Schröter porusza aktualne debaty społeczne w Niemczech, szczególnie w kontekście migracji, integracji i polityki tożsamości. Analizuje napięcia między stanowiskami liberalnymi i konserwatywnymi oraz bada, jak współczesne konflikty kulturowe są rozgrywane w społeczeństwie.
Jednym z kluczowych tematów książki jest dyskusja na temat islamu oraz związanych z nim wyzwań kulturowych i politycznych. Schröter analizuje, jak zmieniało się niemieckie społeczeństwo w kontekście integracji muzułmanów oraz jakie konflikty i nieporozumienia wynikają z tych procesów.
Migracja i integracja
Autorka apeluje o otwartą debatę i podkreśla, iż problemy powinny być jasno nazywane i omawiane bez popadania w skrajności. Ostrzega przed polaryzacją społeczeństwa i podkreśla konieczność prowadzenia opartego na szacunku dialogu. Der neue Kulturkampf szczegółowo analizuje współczesne konflikty kulturowe i polityczne w Niemczech. Autorka koncentruje się na kilku kluczowych obszarach.
Autorka bada, jak masowa migracja, zwłaszcza z państw muzułmańskich, wpływa na niemieckie społeczeństwo. Podkreśla wyzwania związane z integracją migrantów i różnice kulturowe, które często prowadzą do napięć społecznych. Omawia przypadki, w których polityka wielokulturowości spotyka się z krytyką i jak różne grupy społeczne reagują na zmieniającą się demografię kraju.
Islam w Niemczech
Szczególna uwaga jest poświęcona roli islamu w niemieckim społeczeństwie. Schröter analizuje jak rosnąca obecność muzułmanów wpływa na debatę publiczną, zwłaszcza w kontekście praw kobiet, edukacji i wolności religijnej. Omawia również kontrowersje związane z praktykami religijnymi, takimi jak noszenie chust przez kobiety, i tego jak te kwestie są postrzegane przez różne grupy społeczne.
Polityka tożsamości
Schröter bada, jak różne grupy tożsamościowe (np. etniczne, religijne, seksualne) walczą o swoje prawa i miejsce w społeczeństwie. Analizuje jak te walki wpływają na politykę i jak różne partie polityczne reagują na te wyzwania. Książka zawiera również krytykę tzw. polityki tożsamościowej, która według autorki może prowadzić do dalszej polaryzacji i podziałów społecznych. Czy ma rację?
Wolność słowa i polityczna poprawność
Schröter porusza temat wolności słowa i politycznej poprawności, analizując jak debata publiczna jest ograniczana przez obawy przed obrażaniem różnych grup społecznych. Podkreśla, iż otwarta debata jest niezbędna do rozwiązywania problemów społecznych, i krytykuje tendencję do cenzurowania poglądów niezgodnych z dominującym nurtem, z czym akurat nie można się nie zgodzić.
Nacjonalizm i populizm
Mamy tu również analizę wzrostu ruchów nacjonalistycznych i populistycznych w odpowiedzi na zmiany demograficzne i kulturowe. Schröter bada, jak te ruchy wykorzystują lęki społeczne i jak wpływają na politykę krajową i europejską.
Der neue Kulturkampf to książka, która stawia diagnozę współczesnym konfliktom kulturowym, oferując jednocześnie przemyślenia na temat możliwych rozwiązań. Schröter podkreśla znaczenie dialogu i otwartej debaty jako kluczowych narzędzi do osiągnięcia porozumienia i integracji w zróżnicowanym społeczeństwie. Książka jest istotną lekturą dla tych, którzy chcą zrozumieć współczesne wyzwania kulturowe i polityczne w Niemczech, w sposób alternatywny dla głównegościekowego, publicznego nurtu.
O autorce
Susanne Schröter to niemiecka etnolog i profesor, znana ze swoich badań nad islamem, migracją oraz integracją w kontekście europejskim. Podajmy kilka szczegółowych informacji o jej życiu i karierze. Schröter studiowała etnologię, socjologię i nauki polityczne na Uniwersytecie w Moguncji (Johannes Gutenberg-Universität Mainz).
Uzyskała stopień doktora na Uniwersytecie Moguncji za pracę dotyczącą kulturowych i religijnych transformacji w Indonezji. Zdobyła habilitację na Uniwersytecie Eberharda Karola w Tybindze (Eberhard Karls Universität Tübingen), gdzie jej badania skupiały się na przemianach społeczno-kulturowych w Azji Południowo-Wschodniej.
Obecnie jest profesorem etnologii na Uniwersytecie Goethego we Frankfurcie nad Menem, gdzie prowadzi również Frankfurt Research Center on Global Islam (Forschungskolleg Humanwissenschaften).
Dorobek
Schröter jest autorką wielu książek i artykułów naukowych na temat islamu, migracji, praw kobiet i integracji społecznej. Jej prace często koncentrują się na analizie konfliktów kulturowych w kontekście europejskim i azjatyckim.
Uczona bada wpływ migracji z państw muzułmańskich na społeczeństwa europejskie, ze szczególnym uwzględnieniem integracji oraz konfliktów kulturowych. Analizuje też sytuację kobiet w różnych kulturach i religiach, zwłaszcza w kontekście islamskim. Jest znana z krytycznego podejścia do praktyk, które uważa za ograniczające prawa i wolności kobiet. Zajmuje się również badaniem jak różne grupy tożsamościowe walczą o swoje prawa i jakie to ma konsekwencje dla społeczeństw wielokulturowych. Schröter często uczestniczy w debatach publicznych na temat integracji, islamu i polityki tożsamości, co czasami wywołuje kontrowersje. Jej poglądy na temat potrzeby otwartej debaty i krytyki politycznej poprawności zyskują zarówno zwolenników, jak i przeciwników.
Wpływ i znaczenie
Jej prace mają znaczący wpływ na dyskusje polityczne i społeczne w Niemczech, zwłaszcza w kontekście polityki migracyjnej i integracyjnej. Schröter jest cenioną badaczką, której analizy przyczyniają się do lepszego zrozumienia dynamicznych procesów kulturowych zachodzących w globalizującym się świecie.
Susanne Schröter pozostaje ważnym głosem w dyskusjach na temat wielokulturowości, integracji oraz praw kobiet, zarówno w Niemczech, jak i na arenie międzynarodowej.
Jej książkę polecam wszystkim, których interesują Niemcy widziane „od środka”.
Matthäus Golla
Susanne Schröter, Der neue Kulturkampf, Verlag Herder, Freiburg 2024.
