Z dwudniową wizytą przybył do Pekinu sekretarz stanu USA Antony Bliken. Blinken jest najwyższym rangą przedstawicielem amerykańskiej administracji, który odwiedził Chiny od czasu objęcia urzędu przez prezydenta Joe Bidena.
Wczoraj (18.06.2023), w pierwszym dniu wizyty, Antony Blinken przyjęty został przez Radcę Stanu, Ministra Spraw Zagranicznych Qing Ganga. Rozmowy trwały siedem i pół godziny. Określone je jako “szczere, rzeczowe i konstruktywne”.
Oficjalny komunikat chińskiego MSZ stwierdza, iż minister Qin Gang na wstępie oświadczył, iż w tej chwili stosunki chińsko-amerykańskie mają najgorszy charakter (znalazły się w najniższym punkcie) od czasu ustanowienia stosunków dyplomatycznych w 1979 roku, co nie jest zgodne z podstawowymi interesami obu narodów i oczekiwaniami społeczności międzynarodowej. Podkreślił, iż polityka Chin wobec Stanów Zjednoczonych zawsze zachowywała ciągłość i stabilność, a kontynuowana jest w oparciu o zasady wzajemnego szacunku, pokojowego współistnienia i współpracy win-win zaproponowane przez prezydenta Xi JinPinga (Bali, G-20). Chiny są zaangażowane w budowanie stabilnych, przewidywalnych i konstruktywnych relacji chińsko-amerykańskich. Mają nadzieję, iż strona amerykańska utrzyma obiektywne i racjonalne zrozumienie Chin, spotka się z Chinami w połowie drogi, iż spokojnie, profesjonalnie i racjonalnie będzie zajmować się ewentualnymi, nieoczekiwanymi incydentami.
Obie strony powinny w pełni wdrożyć konsensus osiągnięty na spotkaniu G-20 na Bali w Indonezji, między Prezydentem Xi Jin Pingiem a prezydentem Bidenem oraz rozwijać stosunki chińsko-amerykańskie tak, aby zahamować ich pogarszanie, ustabilizować je i powrócić do normalności.
Qin Gang wyjaśnił jednoznaczne, zdecydowane stanowisko Chin oraz przedstawił jasne wymagania dotyczące podstawowych interesów Chin, ich głównych obaw, w tym kwestii Tajwanu. Stanowczo oświadczył, iż kwestia Tajwanu to rdzeń podstawowych interesów Chin, najważniejsza kwestia w stosunkach chińsko-amerykańskich, bowiem niosącą największe ryzyka.
Chiny po raz kolejny wezwały stronę amerykańską do przestrzegania zasady jednych Chin i podpisanych trzech wspólnych komunikatów w tej sprawie oraz do faktycznego wprowadzenia w życie swojego zobowiązania do niepopierania “niepodległości Tajwanu”.
Według oficjalnego komunikatu MSZ, obie strony przeprowadziły długie, dogłębne rozmowy na temat ogólnych stosunków między Chinami a Stanami Zjednoczonymi oraz powiązanych z nimi istotnych kwestii. Zgodziły się dalej współpracować w celu wdrożenia konsensusu osiągniętego podczas spotkania głów państw na Bali, skutecznego zarządzania różnicami oraz promowania dialogu, wymiany i współpracy.
Utrzymywane będą również kontakty na wysokim szczeblu. Sekretarz stanu Blinken zaprosił radcę stanu i ministra spraw zagranicznych Qin Ganga do odwiedzenia Stanów Zjednoczonych, a Minister Qin wyraził chęć odwiedzenia Stanów Zjednoczonych w dogodnym dla obu stron terminie.
Poza tym zgodzono się kontynuować konsultacje w sprawie zasad prowadzenia stosunków w ramach Wspólnej Amerykańsko – Chińskiej Grupy Roboczej, aby dyskutować i szukać konsensusu w konkretnych sprawach wynikających z wzajemnych relacji obu mocarstw.
Strony zgodziły się również rozszerzać wymianę edukacyjną, zbadać możliwość zwiększenia liczby lotów pasażerskich między Chinami a Stanami Zjednoczonymi oraz zapewniać wsparcie dla zwiększenia liczby studentów, naukowców i biznesmenów odwiedzających wzajemnie oba państwa.
Na zakończenie stwierdzono, iż delegacje wymieniły również poglądy na temat głównych międzynarodowych i regionalnych kwestii będących przedmiotem wspólnego zainteresowania.
Departament Stanu USA poinformował, iż Antony Blinken podczas spotkania ze swoim chińskim odpowiednikiem Qin Gangiem podkreślał znaczenie dyplomacji i utrzymywania otwartych kanałów komunikacji w pełnym zakresie spraw, aby zmniejszyć ryzyko błędnego postrzegania i kalkulacji. Misja z jaką udał się do Chin jest próbą nawiązania odpowiedzialnego dialogu i poprawy wzajemnych kontaktów dyplomatycznych. Rozmowy Blinkena w Chinach mają zapobiec przerodzeniu się różnic w stosunkach obu państw w otwarty konflikt. Sekretarz Blinken poruszył podczas rozmowy szereg niepokojących USA spraw, omówił zarazem możliwości współpracy z Państwem Środka w kwestiach, w których interesy obu stron są zbieżne (np. ochrona klimatu, globalne ocieplenie, ekonomia, walka z terroryzmem).
Zaznaczył, iż Stany Zjednoczone nie chcą zerwania więzi z Chinami. Miał również podkreślać w rozmowach, iż USA zawsze będą bronić interesów i wartości narodu amerykańskiego oraz współpracować ze swoimi sojusznikami i partnerami, aby rozwijać wizję świata, który jest wolny, otwarty oraz stoi na straży międzynarodowego porządku opartego na zasadach prawa.
Podsumowując pierwszy dzień rozmów sekretarza Blinkena widzimy, iż przedstawiciele dwóch największych gospodarek świata nie zdołali przezwyciężyć najpoważniejszych nieporozumień oraz nawiązać porozumienia w obszarze najwrażliwszych kwestii. Postęp jest nieznaczny a szansę na przełom niewielkie.
Lista spornych spraw między mocarstwami jest długa (m.in. Tajwan, Morze Południowochińskie, restrykcje eksportowe i sankcje na chińskie firmy, konflikt na Ukrainie). Amerykańscy urzędnicy z Departamentu Stanu ujawniają, iż żadna ze stron nie wykazała skłonności do ustępstw.
Wizyta sekretarza Blinkena jest pilnie obserwowana na całym świecie, bowiem jakakolwiek eskalacja napięć między oboma supermocarstwami miałaby negatywne reperkusje dla całego świata, zwłaszcza w wymiarze gospodarczym.
Dziś, w poniedziałek 19 czerwca, sekretarz Blinken spotkał się z Wang Yi, członkiem Biura Politycznego Komitetu Centralnego KPCh, Dyrektorem Wydziału Spraw Zagranicznych Komitetu Centralnego KPCh, byłym wieloletnim ministrem spraw zagranicznych, najważniejszą figura w chińskiej dyplomacji.
Również dzisiaj Antony Blinken ma spotkać się z przewodniczącym Xi JinPingiem. Poinformowała o tym w sposób niezwykle lakoniczny agencja XinHua, a w ślad za nią chińskie media.
Spotkanie to – jak widać – potwierdzono w ostatniej chwili, ponieważ wcześniej nie było oficjalnie zaplanowane.
UPDATE: do spotkania doszło w godzinach popołudniowych czasu pekińskiego – pierwsze informacje na ten temat pojawiły się w sieci przed godziną 14:00)
Co to oznacza? Na dwoje babka wróżyła. Z jednej strony może oznaczać, iż strony doszły do jakiegoś porozumienia, z drugiej zaś, iż Blinken usłyszy od Xi wiadomość zaadresowaną do Joe Bidena. I nie będzie to wiadomość przyjemna.
Autor: 梁安基 Andrzej Z. Liang, 上海 Shanghai, 中国 Chiny
e-mail: [email protected]
Redakcja: Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© Chiny: Fakty, Wydarzenia, Opinie – www.chiny24.com
